A small tool to view real-world ActivityPub objects as JSON! Enter a URL
or username from Mastodon or a similar service below, and we'll send a
request with
the right
Accept
header
to the server to view the underlying object.
{
"@context": "https://www.w3.org/ns/activitystreams",
"type": "OrderedCollectionPage",
"orderedItems": [
{
"type": "Create",
"actor": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"object": {
"type": "Note",
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:875414231462297600",
"attributedTo": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"content": "Theo HL thì đây là bài đáng đọc nhất về vụ Ba Huân - Vinacapital. Rất nên đọc dù k phải là chủ DN. <br /><br />GÓC NHÌN KHÁC VỀ THƯƠNG VỤ BA HUÂN - VINACAPITAL<br /><br />Mấy ngày qua, thông tin xoay nhiều vào việc hợp đồng của VinaCapital với công ty Ba Huân quá bất lợi cho chủ doanh nghiệp. Với con mắt của người làm tư vấn M&A chuyên nghiệp đã từng làm hàng chục thương vụ lớn nhỏ từ vài triệu đến hàng trăm triệu đôla, tôi nghĩ khác.<br /><br />Chủ doanh nghiệp Việt Nam luôn có tâm thế mình là ông/bà chủ, anh bỏ tiền vào cho tôi thì lời ăn/lỗ chịu. Trong khi đó, quỹ đầu tư lại luôn cần phải có “cam kết lợi nhuận tối thiểu”. Sự khác biệt này hoàn toàn có thể hiểu và dung hoà được.<br /><br />Chủ doanh nghiệp luôn muốn bán công ty của mình với giá cao. Các quỹ đầu tư nhiều khi giải quyết mâu thuẫn bằng cách chấp nhận mức giá nhưng chủ doanh nghiệp phải cam kết đạt được mức lợi nhuận tương ứng. Và nếu không đạt được mức lợi nhuận này thì phải giảm mức định giá. Đây là điều khoản hoàn toàn công bằng và thông thường. <br /><br />Họ đầu tư vào vì có ông/bà chủ sáng lập giàu kinh nghiệm, và tin tưởng là với đồng vốn họ đưa ra, chủ doanh nghiệp sẽ phát triển công ty hơn rất nhiều.<br />Nếu chủ doanh nghiệp có tư vấn giỏi thì tư vấn sẽ phải biết cách giải thích cho khách trở về “mặt đất” bằng cách chỉ ra cho họ thấy mức doanh thu/lợi nhuận đưa ra là không thể làm được (sử dụng mức tăng trưởng ngành, thông lệ tốt nhất, sự sẵn sàng của bộ máy nhân sự). Lựa chọn khác là phải tìm cách “bảo vệ” thân chủ của mình trong trường hợp xấu khi kế hoạch không đạt được (bằng cách bảo đảm sao cho chủ doanh nghiệp mất cổ phần ít nhất có thể). <br /><br />Định chế tài chính, quỹ đầu tư là đơn vị sử dụng tiền của người khác nên họ rất cẩn trọng. Các cổ đông, người đóng góp tiền vào quỹ luôn yêu cầu phải sử dụng một cách có kế hoạch. Chủ doanh nghiệp Việt Nam, với bản chất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thường có thói quen làm việc không có kế hoạch, thậm chí tuỳ tiện. Việc quỹ đầu tư yêu cầu mở tài khoản đồng sở hữu cũng là một cách để yêu cầu doanh nghiệp hoạt động đúng kế hoạch.<br /><br />Việc yêu cầu doanh nghiệp tập trung vào một số ngành nghề, như trường hợp VinaCapital yêu cầu Ba Huấn làm trứng và những gì liên quan đến trứng, cũng là một đòi hỏi hợp lý của quỹ đầu tư. Chủ doanh nghiệp thường dễ sa vào bẫy ảo tưởng là làm một thứ giỏi thì những thứ khác mình cũng sẽ làm giỏi. Thực tế, rất nhiều doanh nghiệp lớn ở Việt Nam lụn bại vì bỏ ngành chủ đạo, bỏ năng lực cốt lõi, nhảy sang làm theo mốt. <br /><br />Nói về câu chuyện thôn tính, từng làm với rất nhiều quỹ đầu tư, tôi có thể nói, trừ những quỹ đầu tư kiểm soát (“buy-out”), rất ít quỹ đầu tư muốn kiểm soát một công ty và cho người chủ/sáng lập ra rìa. Đơn giản vì họ không có chuyên môn cao, không có kinh nghiệm triển khai ngành mà họ đầu tư. Họ đầu tư vào các công ty vì có ông/bà chủ sáng lập giàu kinh nghiệm, và họ tin tưởng là với đồng vốn họ đưa ra, chủ doanh nghiệp sẽ phát triển công ty hơn rất nhiều.<br /><br />Chỉ trong trường hợp “cực chẳng đã, bất đắc dĩ” khi công ty không phát triển đúng như kỳ vọng thì quỹ đầu tư phải nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp. Việc này cực kỳ tốn kém và mất công sức, đồng thời rủi ro rất nhiều cho quỹ vì họ lại phải đi tuyển người làm trong ngành đó, học hỏi từ đầu, xây dựng bộ máy cho công ty. Tôi không nghĩ là một quỹ đầu tư như VinaCapital với bao nhiêu khoản đầu tư khác mà lại muốn đi kiểm soát một doanh nghiệp họ mới đầu tư chưa được 6 tháng.<br /><br />VỊ THẾ \"CỔ ĐÔNG HẠNG HAI\" VÀ CHUYỆN LÒNG TIN<br /><br />Thực ra tâm lý lo bị thôn tính xuất phát từ tư duy coi quỹ đầu tư như “cổ đông hạng hai” và là điều đáng lo ngại trong mối quan hệ giữa người sáng lập và quỹ đầu tư.<br /><br />Không ít chủ doanh nghiệp cho rằng họ quan trọng nhất và cổ đông tổ chức chỉ là \"bọn ăn theo\". Họ quên rằng khi có nhà đầu tư mới thì cuộc chơi không còn là của một người mà là của nhiều người, anh có công thì tôi góp của. Hai bên khi đó bình đẳng về quan hệ cổ đông chứ không ai mang ơn ai. Một cổ phần phổ thông của nhà sáng lập hay quỹ đều có có đầy đủ giá trị như nhau. Vì thế, quan điểm coi quỹ đầu tư là “cổ đông hạng hai” và phải “mang ơn” hay \"chạy theo” chủ doanh nghiệp là điều phi chuyên nghiệp. <br /><br />Khi có nhà đầu tư mới thì cuộc chơi không còn là của một người mà là của nhiều người, hai bên bình đẳng về quan hệ cổ đông.<br /><br />Vì xem cổ đông tổ chức là \"kẻ thù bên kia chiến tuyến\", nên thay vì đồng thuận tiến lên, chủ doanh nghiệp sẵn sàng làm đủ mọi cách để giảm vai trò của nhà đầu tư lớn bằng cách rút tiền, lập công ty sân sau, tìm mọi mánh khoé để pha loãng cổ phần của nhà đầu tư lớn, thậm chí nghĩ cách để nhà đầu tư lớn/thể chế phải bán lại cho họ, bằng cách đạp lợi nhuận xuống hay chuyển giá sang công ty khác.<br /><br />Thậm chí, có chủ doanh nghiệp còn tự tay bóp chết công ty của mình bằng cách cho công ty lỗ triền miên hoặc “bắt công ty làm con tin” đối với nhà đầu tư khi liên tục doạ thành lập công ty mới hoặc lấy công nghệ, hợp đồng đi chỗ khác, hoặc ngăn cản không chia sẻ thông tin khi nhà đầu tư tổ chức muốn bán lại.<br /><br />Quỹ đầu tư có dòng đời ngắn, từ 5-7 năm, họ không thể chịu lỗ triền miên được nên nhiều lúc phải cay đắng bán đi với một ít lợi nhuận hoặc lỗ nặng.<br />Những chủ doanh nghiệp ấy, họ đã quên rằng trong lúc công ty khốn khó, hoặc ở giai đoạn đầu của tăng trưởng, ai đã tin tưởng đưa tiền cho họ, để họ có thể bật lên thống lĩnh thị trường. Họ không nhớ rằng chính nhờ một phần uy tín của cổ đông tổ chức mà tên tuổi công ty họ sáng lập được biết đến, được tôn trọng hơn, có uy tín hơn, và do vậy phát triển hơn<br /><br />Ngày trước, một vài công ty như thế có thể tồn tại và còn có thể làm việc được với các nhà đầu tư khác. Nhưng ngày nay, lòng tin là thứ cực kỳ quan trọng, có ý nghĩa sống còn với doanh nghiệp. Những công ty có chủ doanh nghiệp hành xử như vậy sẽ bị trừng phạt ngay lập tức. Nếu là công ty niêm yết thì cổ phiếu của họ sẽ bị tụt giảm giá trị vì nhà đầu tư tổ chức sẽ dần bán ra. Còn nếu là công ty chưa niêm yết thì bạn sẽ khó có cơ hội kiếm được nhà đầu tư cho cuộc chơi lớn hơn của mình. <br /><br />Trong cuộc đời tư vấn, tôi có không ít trải nghiệm cay đắng và đau khổ như vậy. Có công ty được những đế chế tài chính hùng mạnh trên thế giới đầu tư, nhưng họ đã không trân trọng các tổ chức ấy, không tuân thủ những cam kết ban đầu, và cuối cùng, tổ chức đầu tư ấy phải bán ra chịu lỗ rất nhiều. Sau này, không còn quỹ đầu tư nào muốn dây với công ty ấy nữa. Công ty mãi vẫn chưa đạt được tiềm năng phát triển mà ông bà chủ từng ước vọng. <br /><br />NHỮNG BÀI HỌC M&A<br /><br />Bạn có tự hỏi tại sao Masan luôn gọi vốn tốt được không? Bởi chưa nhà đâu tư tổ chức nào đầu tư vào Masan mà mất tiền cả. Tại sao các định chế tài chính lớn lại sẵn sàng bỏ cả tỷ đôla vào Vingroup? Vì tập đoàn này luôn tăng trưởng, có đội ngũ lãnh đạo chuyên nghiệp và luôn tôn trọng nhà đầu tư. <br /><br />Trong khi đó, có những công ty nghe có vẻ lớn về vốn hóa nhưng chủ doanh nghiệp lại một mình một chợ sở hữu đến 80-90%. Vì sao? Bởi không còn ai chơi với họ. Vốn hoá công ty có thể lên đến hàng trăm triệu đôla nhưng thực ra chỉ là mớ giấy lộn do một vài cổ đông nội bộ xào xáo với nhau. Khi cổ đông tổ chức mâu thuẫn với ban lãnh đạo thì cổ phiếu có thể tụt xuống còn một nửa mặc dù công ty dẫn đầu thị trường.<br />Còn có những công ty mà hệ số PE rất cao lại có rất nhiều nhà đầu tư quan tâm vì họ minh bạch, tạo được lòng tin với nhà đầu tư tổ chức và cá nhân. <br /><br />Doanh nghiệp cần phải học cách làm việc và hành xử với quỹ đầu tư và nhà tư vấn một cách chuyên nghiệp, đúng luật.<br /><br />Quay lại chuyện hợp tác giữa chủ doanh nghiệp và tổ chức đầu tư, vai trò của tư vấn là không thể thiếu được. Ở những nước phát triển, một thương vụ M&A hay đầu tư bao giờ cũng có nhà tư vấn tài chính và luật sư. Ở Việt Nam, nhiều chủ doanh nghiệp thường quá tự tin vào mình hoặc là quá tiết kiệm. Họ làm doanh nghiệp thành công nên họ tự tin sẽ làm được với các định chế tài chính thành công.<br /><br />Một thương vụ đầu tư vốn tư nhân hay M&A rất phức tạp và có rất nhiều điều khoản cần phải đàm phán rất chi tiết, chặt chẽ. Nhà tư vấn tài chính là người đưa ra các điều khoản thương mại, giá trị công ty, các tình huống giả định, xây dựng kế hoạch kinh doanh sao cho sát với hiện trạng.<br />Họ cũng mô hình hoá các tình huống kinh doanh của doanh nghiệp, cụ thể hoá ý tưởng đầu tư của doanh nghiệp, đàm phán các điều khoản giữa quan hệ của chủ doanh nghiệp với nhà đầu tư. Ví dụ thoái vốn như thế nào, chế độ đãi ngộ của chủ doanh nghiệp khi có cổ đông mới ra sao; khi có tranh chấp thì giải quyết thế nào.<br /><br />Trong khi đó, luật sư là người soạn thảo các điều khoản đó thành văn bản và làm việc cùng với tư vấn tài chính để luật hoá các điều khoản đàm phán. <br /><br />Nhà tư vấn không giỏi thì sẽ “toát mồ hôi hột” vì ông/bà chủ “hứa lèo” về những điều khoản không thể thực hiện được. Có những lúc người chủ “tính sao trên trời” với quỹ đầu tư mà không biết hậu quả của việc đó. Có những lúc nhà tư vấn phải chấp nhận là người “thất tín” và “nhận đòn”, hay nói cách khác là “kẻ xấu” thay cho chủ doanh nghiệp trong quá trình đàm phán để bảo vệ quyền lợi cho họ... <br /><br />Trong nền kinh tế toàn cầu và cách mạng 4.0 cận kề, không doanh nghiệp nào có thể cất cánh và trở nên hùng mạnh mà không tham gia vào thị trường vốn, thị trường tài chính. Doanh nghiệp cần phải học cách làm việc và hành xử với quỹ đầu tư và nhà tư vấn một cách chuyên nghiệp, đúng luật.<br /><br />Nhận tư vấn là nhận chất xám tích lũy của hàng trăm hàng nghìn thương vụ chứ không chỉ là nhận \"nước bọt\". Nhận tiền đầu tư là có người cùng chia sẻ gánh nặng nợ nần bớt cho mình và làm cho cuộc chơi lớn hẳn lên, chứ không phải là tiếp nhận.<br /><br />Đồng vốn của quỹ đầu tư là vốn không phải hoàn lại và an toàn hơn đồng tiền vay của ngân hàng rất nhiều. Tiền vay trước sau cũng phải trả, trong khi đó tiền đầu tư là của các cổ đông. Chỉ khi công ty tìm được điểm tối ưu giữa tiền vay và tiền đầu tư thì công ty ấy mới có sức khoẻ tài chính tốt và phát triển dài hạn được.<br /><br />Nếu biết sử dụng định chế tài chính, quỹ đầu tư và có tư vấn giỏi, doanh nghiệp có thể lột xác rất nhanh trong vòng vài năm. <br />Còn nếu cứ hành xử bất nhất phi chuyên nghiệp, thì với sự phát triển và minh bạch ngày càng lớn của thị trường tài chính, truyền thông và pháp lý, những ông bà chủ và công ty của mình sẽ mãi mãi ở trong “ao làng” mà ôm nuối tiếc về thời vàng son xưa cũ.<br /><br />TS Nguyễn Quốc Toàn",
"to": [
"https://www.w3.org/ns/activitystreams#Public"
],
"cc": [
"https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/followers"
],
"tag": [],
"url": "https://www.minds.com/newsfeed/875414231462297600",
"published": "2018-08-12T16:23:36+00:00",
"source": {
"content": "Theo HL thì đây là bài đáng đọc nhất về vụ Ba Huân - Vinacapital. Rất nên đọc dù k phải là chủ DN. \n\nGÓC NHÌN KHÁC VỀ THƯƠNG VỤ BA HUÂN - VINACAPITAL\n\nMấy ngày qua, thông tin xoay nhiều vào việc hợp đồng của VinaCapital với công ty Ba Huân quá bất lợi cho chủ doanh nghiệp. Với con mắt của người làm tư vấn M&A chuyên nghiệp đã từng làm hàng chục thương vụ lớn nhỏ từ vài triệu đến hàng trăm triệu đôla, tôi nghĩ khác.\n\nChủ doanh nghiệp Việt Nam luôn có tâm thế mình là ông/bà chủ, anh bỏ tiền vào cho tôi thì lời ăn/lỗ chịu. Trong khi đó, quỹ đầu tư lại luôn cần phải có “cam kết lợi nhuận tối thiểu”. Sự khác biệt này hoàn toàn có thể hiểu và dung hoà được.\n\nChủ doanh nghiệp luôn muốn bán công ty của mình với giá cao. Các quỹ đầu tư nhiều khi giải quyết mâu thuẫn bằng cách chấp nhận mức giá nhưng chủ doanh nghiệp phải cam kết đạt được mức lợi nhuận tương ứng. Và nếu không đạt được mức lợi nhuận này thì phải giảm mức định giá. Đây là điều khoản hoàn toàn công bằng và thông thường. \n\nHọ đầu tư vào vì có ông/bà chủ sáng lập giàu kinh nghiệm, và tin tưởng là với đồng vốn họ đưa ra, chủ doanh nghiệp sẽ phát triển công ty hơn rất nhiều.\nNếu chủ doanh nghiệp có tư vấn giỏi thì tư vấn sẽ phải biết cách giải thích cho khách trở về “mặt đất” bằng cách chỉ ra cho họ thấy mức doanh thu/lợi nhuận đưa ra là không thể làm được (sử dụng mức tăng trưởng ngành, thông lệ tốt nhất, sự sẵn sàng của bộ máy nhân sự). Lựa chọn khác là phải tìm cách “bảo vệ” thân chủ của mình trong trường hợp xấu khi kế hoạch không đạt được (bằng cách bảo đảm sao cho chủ doanh nghiệp mất cổ phần ít nhất có thể). \n\nĐịnh chế tài chính, quỹ đầu tư là đơn vị sử dụng tiền của người khác nên họ rất cẩn trọng. Các cổ đông, người đóng góp tiền vào quỹ luôn yêu cầu phải sử dụng một cách có kế hoạch. Chủ doanh nghiệp Việt Nam, với bản chất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, thường có thói quen làm việc không có kế hoạch, thậm chí tuỳ tiện. Việc quỹ đầu tư yêu cầu mở tài khoản đồng sở hữu cũng là một cách để yêu cầu doanh nghiệp hoạt động đúng kế hoạch.\n\nViệc yêu cầu doanh nghiệp tập trung vào một số ngành nghề, như trường hợp VinaCapital yêu cầu Ba Huấn làm trứng và những gì liên quan đến trứng, cũng là một đòi hỏi hợp lý của quỹ đầu tư. Chủ doanh nghiệp thường dễ sa vào bẫy ảo tưởng là làm một thứ giỏi thì những thứ khác mình cũng sẽ làm giỏi. Thực tế, rất nhiều doanh nghiệp lớn ở Việt Nam lụn bại vì bỏ ngành chủ đạo, bỏ năng lực cốt lõi, nhảy sang làm theo mốt. \n\nNói về câu chuyện thôn tính, từng làm với rất nhiều quỹ đầu tư, tôi có thể nói, trừ những quỹ đầu tư kiểm soát (“buy-out”), rất ít quỹ đầu tư muốn kiểm soát một công ty và cho người chủ/sáng lập ra rìa. Đơn giản vì họ không có chuyên môn cao, không có kinh nghiệm triển khai ngành mà họ đầu tư. Họ đầu tư vào các công ty vì có ông/bà chủ sáng lập giàu kinh nghiệm, và họ tin tưởng là với đồng vốn họ đưa ra, chủ doanh nghiệp sẽ phát triển công ty hơn rất nhiều.\n\nChỉ trong trường hợp “cực chẳng đã, bất đắc dĩ” khi công ty không phát triển đúng như kỳ vọng thì quỹ đầu tư phải nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp. Việc này cực kỳ tốn kém và mất công sức, đồng thời rủi ro rất nhiều cho quỹ vì họ lại phải đi tuyển người làm trong ngành đó, học hỏi từ đầu, xây dựng bộ máy cho công ty. Tôi không nghĩ là một quỹ đầu tư như VinaCapital với bao nhiêu khoản đầu tư khác mà lại muốn đi kiểm soát một doanh nghiệp họ mới đầu tư chưa được 6 tháng.\n\nVỊ THẾ \"CỔ ĐÔNG HẠNG HAI\" VÀ CHUYỆN LÒNG TIN\n\nThực ra tâm lý lo bị thôn tính xuất phát từ tư duy coi quỹ đầu tư như “cổ đông hạng hai” và là điều đáng lo ngại trong mối quan hệ giữa người sáng lập và quỹ đầu tư.\n\nKhông ít chủ doanh nghiệp cho rằng họ quan trọng nhất và cổ đông tổ chức chỉ là \"bọn ăn theo\". Họ quên rằng khi có nhà đầu tư mới thì cuộc chơi không còn là của một người mà là của nhiều người, anh có công thì tôi góp của. Hai bên khi đó bình đẳng về quan hệ cổ đông chứ không ai mang ơn ai. Một cổ phần phổ thông của nhà sáng lập hay quỹ đều có có đầy đủ giá trị như nhau. Vì thế, quan điểm coi quỹ đầu tư là “cổ đông hạng hai” và phải “mang ơn” hay \"chạy theo” chủ doanh nghiệp là điều phi chuyên nghiệp. \n\nKhi có nhà đầu tư mới thì cuộc chơi không còn là của một người mà là của nhiều người, hai bên bình đẳng về quan hệ cổ đông.\n\nVì xem cổ đông tổ chức là \"kẻ thù bên kia chiến tuyến\", nên thay vì đồng thuận tiến lên, chủ doanh nghiệp sẵn sàng làm đủ mọi cách để giảm vai trò của nhà đầu tư lớn bằng cách rút tiền, lập công ty sân sau, tìm mọi mánh khoé để pha loãng cổ phần của nhà đầu tư lớn, thậm chí nghĩ cách để nhà đầu tư lớn/thể chế phải bán lại cho họ, bằng cách đạp lợi nhuận xuống hay chuyển giá sang công ty khác.\n\nThậm chí, có chủ doanh nghiệp còn tự tay bóp chết công ty của mình bằng cách cho công ty lỗ triền miên hoặc “bắt công ty làm con tin” đối với nhà đầu tư khi liên tục doạ thành lập công ty mới hoặc lấy công nghệ, hợp đồng đi chỗ khác, hoặc ngăn cản không chia sẻ thông tin khi nhà đầu tư tổ chức muốn bán lại.\n\nQuỹ đầu tư có dòng đời ngắn, từ 5-7 năm, họ không thể chịu lỗ triền miên được nên nhiều lúc phải cay đắng bán đi với một ít lợi nhuận hoặc lỗ nặng.\nNhững chủ doanh nghiệp ấy, họ đã quên rằng trong lúc công ty khốn khó, hoặc ở giai đoạn đầu của tăng trưởng, ai đã tin tưởng đưa tiền cho họ, để họ có thể bật lên thống lĩnh thị trường. Họ không nhớ rằng chính nhờ một phần uy tín của cổ đông tổ chức mà tên tuổi công ty họ sáng lập được biết đến, được tôn trọng hơn, có uy tín hơn, và do vậy phát triển hơn\n\nNgày trước, một vài công ty như thế có thể tồn tại và còn có thể làm việc được với các nhà đầu tư khác. Nhưng ngày nay, lòng tin là thứ cực kỳ quan trọng, có ý nghĩa sống còn với doanh nghiệp. Những công ty có chủ doanh nghiệp hành xử như vậy sẽ bị trừng phạt ngay lập tức. Nếu là công ty niêm yết thì cổ phiếu của họ sẽ bị tụt giảm giá trị vì nhà đầu tư tổ chức sẽ dần bán ra. Còn nếu là công ty chưa niêm yết thì bạn sẽ khó có cơ hội kiếm được nhà đầu tư cho cuộc chơi lớn hơn của mình. \n\nTrong cuộc đời tư vấn, tôi có không ít trải nghiệm cay đắng và đau khổ như vậy. Có công ty được những đế chế tài chính hùng mạnh trên thế giới đầu tư, nhưng họ đã không trân trọng các tổ chức ấy, không tuân thủ những cam kết ban đầu, và cuối cùng, tổ chức đầu tư ấy phải bán ra chịu lỗ rất nhiều. Sau này, không còn quỹ đầu tư nào muốn dây với công ty ấy nữa. Công ty mãi vẫn chưa đạt được tiềm năng phát triển mà ông bà chủ từng ước vọng. \n\nNHỮNG BÀI HỌC M&A\n\nBạn có tự hỏi tại sao Masan luôn gọi vốn tốt được không? Bởi chưa nhà đâu tư tổ chức nào đầu tư vào Masan mà mất tiền cả. Tại sao các định chế tài chính lớn lại sẵn sàng bỏ cả tỷ đôla vào Vingroup? Vì tập đoàn này luôn tăng trưởng, có đội ngũ lãnh đạo chuyên nghiệp và luôn tôn trọng nhà đầu tư. \n\nTrong khi đó, có những công ty nghe có vẻ lớn về vốn hóa nhưng chủ doanh nghiệp lại một mình một chợ sở hữu đến 80-90%. Vì sao? Bởi không còn ai chơi với họ. Vốn hoá công ty có thể lên đến hàng trăm triệu đôla nhưng thực ra chỉ là mớ giấy lộn do một vài cổ đông nội bộ xào xáo với nhau. Khi cổ đông tổ chức mâu thuẫn với ban lãnh đạo thì cổ phiếu có thể tụt xuống còn một nửa mặc dù công ty dẫn đầu thị trường.\nCòn có những công ty mà hệ số PE rất cao lại có rất nhiều nhà đầu tư quan tâm vì họ minh bạch, tạo được lòng tin với nhà đầu tư tổ chức và cá nhân. \n\nDoanh nghiệp cần phải học cách làm việc và hành xử với quỹ đầu tư và nhà tư vấn một cách chuyên nghiệp, đúng luật.\n\nQuay lại chuyện hợp tác giữa chủ doanh nghiệp và tổ chức đầu tư, vai trò của tư vấn là không thể thiếu được. Ở những nước phát triển, một thương vụ M&A hay đầu tư bao giờ cũng có nhà tư vấn tài chính và luật sư. Ở Việt Nam, nhiều chủ doanh nghiệp thường quá tự tin vào mình hoặc là quá tiết kiệm. Họ làm doanh nghiệp thành công nên họ tự tin sẽ làm được với các định chế tài chính thành công.\n\nMột thương vụ đầu tư vốn tư nhân hay M&A rất phức tạp và có rất nhiều điều khoản cần phải đàm phán rất chi tiết, chặt chẽ. Nhà tư vấn tài chính là người đưa ra các điều khoản thương mại, giá trị công ty, các tình huống giả định, xây dựng kế hoạch kinh doanh sao cho sát với hiện trạng.\nHọ cũng mô hình hoá các tình huống kinh doanh của doanh nghiệp, cụ thể hoá ý tưởng đầu tư của doanh nghiệp, đàm phán các điều khoản giữa quan hệ của chủ doanh nghiệp với nhà đầu tư. Ví dụ thoái vốn như thế nào, chế độ đãi ngộ của chủ doanh nghiệp khi có cổ đông mới ra sao; khi có tranh chấp thì giải quyết thế nào.\n\nTrong khi đó, luật sư là người soạn thảo các điều khoản đó thành văn bản và làm việc cùng với tư vấn tài chính để luật hoá các điều khoản đàm phán. \n\nNhà tư vấn không giỏi thì sẽ “toát mồ hôi hột” vì ông/bà chủ “hứa lèo” về những điều khoản không thể thực hiện được. Có những lúc người chủ “tính sao trên trời” với quỹ đầu tư mà không biết hậu quả của việc đó. Có những lúc nhà tư vấn phải chấp nhận là người “thất tín” và “nhận đòn”, hay nói cách khác là “kẻ xấu” thay cho chủ doanh nghiệp trong quá trình đàm phán để bảo vệ quyền lợi cho họ... \n\nTrong nền kinh tế toàn cầu và cách mạng 4.0 cận kề, không doanh nghiệp nào có thể cất cánh và trở nên hùng mạnh mà không tham gia vào thị trường vốn, thị trường tài chính. Doanh nghiệp cần phải học cách làm việc và hành xử với quỹ đầu tư và nhà tư vấn một cách chuyên nghiệp, đúng luật.\n\nNhận tư vấn là nhận chất xám tích lũy của hàng trăm hàng nghìn thương vụ chứ không chỉ là nhận \"nước bọt\". Nhận tiền đầu tư là có người cùng chia sẻ gánh nặng nợ nần bớt cho mình và làm cho cuộc chơi lớn hẳn lên, chứ không phải là tiếp nhận.\n\nĐồng vốn của quỹ đầu tư là vốn không phải hoàn lại và an toàn hơn đồng tiền vay của ngân hàng rất nhiều. Tiền vay trước sau cũng phải trả, trong khi đó tiền đầu tư là của các cổ đông. Chỉ khi công ty tìm được điểm tối ưu giữa tiền vay và tiền đầu tư thì công ty ấy mới có sức khoẻ tài chính tốt và phát triển dài hạn được.\n\nNếu biết sử dụng định chế tài chính, quỹ đầu tư và có tư vấn giỏi, doanh nghiệp có thể lột xác rất nhanh trong vòng vài năm. \nCòn nếu cứ hành xử bất nhất phi chuyên nghiệp, thì với sự phát triển và minh bạch ngày càng lớn của thị trường tài chính, truyền thông và pháp lý, những ông bà chủ và công ty của mình sẽ mãi mãi ở trong “ao làng” mà ôm nuối tiếc về thời vàng son xưa cũ.\n\nTS Nguyễn Quốc Toàn",
"mediaType": "text/plain"
}
},
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:875414231462297600/activity"
},
{
"type": "Create",
"actor": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"object": {
"type": "Note",
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:861754086218821632",
"attributedTo": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"content": "Nóng, nóng,.... nóng quá!!<br /><br />Bữa trước đứa nào ủng hộ chính quyền chặt cây để phát triển đô thị (bọn ngụy biện) thì hôm nay đừng rên Hà Nội nóng quá nghen.<br /><br />Bữa trước đứa nào bảo: Chặt hàng cây ở đường Tôn Đức Thắng - Sài Gòn thì có sao đâu, muốn phát triển phải đánh đổi... bla...bla.... thì bây giờ không biết đầu có vỡ vạc ra được chút nào không? Hay vẫn cái luận điệu hoặc là ngu si, hoặc là độc ác, hoặc là tâm hồn chỉ là bãi sa mạc mà thôi...<br /><br />Bữa trước bị lũ quét, sạc lở, giờ nóng bức .... là tại mấy cái tâm, cái đầu tụi bây hết đó nghen mấy cái thằng chặt cây từ phố đến rừng kia! <br /><br />ACE ngó cái hình chụp trên cao (dưới cmt) của VN, Laos, Campuchia đi thì thấy VN ta còn gì? huhu<br /><br />P/S: Đừng có nói sao kon HL này hay chửi nha, miệng HL dư sức nói lời hay ý đẹp được nhưng tui vẫn thích nói lời sự thật hơn. Nhen!<br />",
"to": [
"https://www.w3.org/ns/activitystreams#Public"
],
"cc": [
"https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/followers"
],
"tag": [],
"url": "https://www.minds.com/newsfeed/861754086218821632",
"published": "2018-07-05T23:43:04+00:00",
"source": {
"content": "Nóng, nóng,.... nóng quá!!\n\nBữa trước đứa nào ủng hộ chính quyền chặt cây để phát triển đô thị (bọn ngụy biện) thì hôm nay đừng rên Hà Nội nóng quá nghen.\n\nBữa trước đứa nào bảo: Chặt hàng cây ở đường Tôn Đức Thắng - Sài Gòn thì có sao đâu, muốn phát triển phải đánh đổi... bla...bla.... thì bây giờ không biết đầu có vỡ vạc ra được chút nào không? Hay vẫn cái luận điệu hoặc là ngu si, hoặc là độc ác, hoặc là tâm hồn chỉ là bãi sa mạc mà thôi...\n\nBữa trước bị lũ quét, sạc lở, giờ nóng bức .... là tại mấy cái tâm, cái đầu tụi bây hết đó nghen mấy cái thằng chặt cây từ phố đến rừng kia! \n\nACE ngó cái hình chụp trên cao (dưới cmt) của VN, Laos, Campuchia đi thì thấy VN ta còn gì? huhu\n\nP/S: Đừng có nói sao kon HL này hay chửi nha, miệng HL dư sức nói lời hay ý đẹp được nhưng tui vẫn thích nói lời sự thật hơn. Nhen!\n",
"mediaType": "text/plain"
}
},
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:861754086218821632/activity"
},
{
"type": "Create",
"actor": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"object": {
"type": "Note",
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:861170613504860160",
"attributedTo": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"content": "Sự Đứt Gãy Văn Hóa<br /><br />Sau khi đi một số hội chợ quốc tế về, cậu em mình hỏi một câu rất hay là: “ Chị, sao em thấy gian hàng của Ý họ làm rất đơn giản nhưng rất đẹp và độc đáo?”<br /><br />HL thấy câu hỏi này hay là vì để giải thích được điều này thì theo HL phải hiểu về lịch sử, văn hóa của họ. Chớ không phải trả lời kiểu: nó có tiền nên nó thuê thiết kế chuyên nghiệp làm nên nó đẹp đúng rồi…..<br /><br />Hoàn toàn không phải vậy nhé! Mình giải thích theo góc hiểu biết của mình rằng:<br /><br />Không phải chỉ dân Ý mới biết cái đẹp đâu, dân châu Âu đa phần như thế hết ( gồm cả Nga thời Sa Hoàng, thời Liên Sô k tính vì sao biết rồi ). Dĩ nhiên Ý thì về nghệ thuật sẽ vượt trội hơn vì đây là nơi khởi phát khôi phục lại những giá trị văn hóa sau thời kỳ đen tối nhất của nghìn năm Đêm trường Trung Cổ mà người ta hay gọi thời kỳ này là Thời Phục Hưng bắt đầu từ khoảng thế kỷ 14.<br /><br />Theo mình người Âu họ rất biết thưởng thức nghệ thuật cũng như biết cách làm đẹp mọi thứ … là vì họ đã có 1 khoảng thời gian rất dài kế thừa văn hóa của nhau. Thời sau dựa vào thời trước rồi duy trì và phát triển thêm lên.<br /><br />Thời kỳ văn hóa nghệ thuật phát triển chói sáng đó ta có thể kể ra rất nhiều ngôi sao lớn như Michaelangello, Leonardo Da Vinci, Raffael, William Shakespear, Mozart, Beethoven ….. Chính họ đã tạo ra một sự ảnh hưởng văn hóa nghệ thuật bao trùm lên cả xả hội.<br /><br />Và như vậy: XH có Những ngôi sao lớn thì Gia đình sẽ có những ngôi sao nhỏ. Sự thẩm thấu văn hóa, nghệ thuật được tưới đẫm cho con người ta từ tấm bé qua từng thế hệ. Từ đó họ có một nền tảng hiểu biết về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật rất chắc và rất tự nhiên.<br /><br />Nếu ai đó từng đi ngang qua những ngôi làng nhỏ ở Pháp, ở Đức hay ở Anh …. Chắc hẳn không khó bắt gặp những thứ đồ trang trí tự tay gia chủ làm bằng giấy, bằng gỗ, bằng dây thừng …. treo trên cửa sổ của nhiều những ngôi nhà đẹp đẽ. Họ làm đẹp cho họ? không hẳn, họ làm đẹp cho người và cho đời đấy.<br /><br />Và cứ thế, họ được dạy dỗ, nuôi dưỡng phát huy những giá trị tốt đẹp dù các thời kỳ chính trị nào đi chăng nữa. Tôi cho rằng sự liền mạch trong lịch sử, văn hóa đã giúp họ có được những đặc tính vượt trội về Nghệ Thuật.<br /><br />P/S: Còn Việt Nam ta? Chỉ có sự đứt gãy lịch sử, đứt gãy văn hóa mà thôi. Bởi triều đại này lên thì xóa sạch những dấu ấn của triều đại trước. Chẳng những thế còn cố gắng làm khác đi dù thời trước có thể đẹp hơn, tốt hơn…. cứ xà quần như thế hết thời này đến thời nọ.<br /><br />Và cho đến nay Chúng ta còn gì?<br /><br /><br />",
"to": [
"https://www.w3.org/ns/activitystreams#Public"
],
"cc": [
"https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/followers"
],
"tag": [],
"url": "https://www.minds.com/newsfeed/861170613504860160",
"published": "2018-07-04T09:04:33+00:00",
"source": {
"content": "Sự Đứt Gãy Văn Hóa\n\nSau khi đi một số hội chợ quốc tế về, cậu em mình hỏi một câu rất hay là: “ Chị, sao em thấy gian hàng của Ý họ làm rất đơn giản nhưng rất đẹp và độc đáo?”\n\nHL thấy câu hỏi này hay là vì để giải thích được điều này thì theo HL phải hiểu về lịch sử, văn hóa của họ. Chớ không phải trả lời kiểu: nó có tiền nên nó thuê thiết kế chuyên nghiệp làm nên nó đẹp đúng rồi…..\n\nHoàn toàn không phải vậy nhé! Mình giải thích theo góc hiểu biết của mình rằng:\n\nKhông phải chỉ dân Ý mới biết cái đẹp đâu, dân châu Âu đa phần như thế hết ( gồm cả Nga thời Sa Hoàng, thời Liên Sô k tính vì sao biết rồi ). Dĩ nhiên Ý thì về nghệ thuật sẽ vượt trội hơn vì đây là nơi khởi phát khôi phục lại những giá trị văn hóa sau thời kỳ đen tối nhất của nghìn năm Đêm trường Trung Cổ mà người ta hay gọi thời kỳ này là Thời Phục Hưng bắt đầu từ khoảng thế kỷ 14.\n\nTheo mình người Âu họ rất biết thưởng thức nghệ thuật cũng như biết cách làm đẹp mọi thứ … là vì họ đã có 1 khoảng thời gian rất dài kế thừa văn hóa của nhau. Thời sau dựa vào thời trước rồi duy trì và phát triển thêm lên.\n\nThời kỳ văn hóa nghệ thuật phát triển chói sáng đó ta có thể kể ra rất nhiều ngôi sao lớn như Michaelangello, Leonardo Da Vinci, Raffael, William Shakespear, Mozart, Beethoven ….. Chính họ đã tạo ra một sự ảnh hưởng văn hóa nghệ thuật bao trùm lên cả xả hội.\n\nVà như vậy: XH có Những ngôi sao lớn thì Gia đình sẽ có những ngôi sao nhỏ. Sự thẩm thấu văn hóa, nghệ thuật được tưới đẫm cho con người ta từ tấm bé qua từng thế hệ. Từ đó họ có một nền tảng hiểu biết về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật rất chắc và rất tự nhiên.\n\nNếu ai đó từng đi ngang qua những ngôi làng nhỏ ở Pháp, ở Đức hay ở Anh …. Chắc hẳn không khó bắt gặp những thứ đồ trang trí tự tay gia chủ làm bằng giấy, bằng gỗ, bằng dây thừng …. treo trên cửa sổ của nhiều những ngôi nhà đẹp đẽ. Họ làm đẹp cho họ? không hẳn, họ làm đẹp cho người và cho đời đấy.\n\nVà cứ thế, họ được dạy dỗ, nuôi dưỡng phát huy những giá trị tốt đẹp dù các thời kỳ chính trị nào đi chăng nữa. Tôi cho rằng sự liền mạch trong lịch sử, văn hóa đã giúp họ có được những đặc tính vượt trội về Nghệ Thuật.\n\nP/S: Còn Việt Nam ta? Chỉ có sự đứt gãy lịch sử, đứt gãy văn hóa mà thôi. Bởi triều đại này lên thì xóa sạch những dấu ấn của triều đại trước. Chẳng những thế còn cố gắng làm khác đi dù thời trước có thể đẹp hơn, tốt hơn…. cứ xà quần như thế hết thời này đến thời nọ.\n\nVà cho đến nay Chúng ta còn gì?\n\n\n",
"mediaType": "text/plain"
}
},
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:861170613504860160/activity"
},
{
"type": "Create",
"actor": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"object": {
"type": "Note",
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:860466660572516352",
"attributedTo": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"content": "CEO Bill Ottman nói gì về Minds.com trên BBC?<br /><br />Cuộc \"di cư\" của giới blogger Việt từ Facebook qua Minds.com đã bùng nổ nhiều tranh cãi giữa những lời khen cũng như nghi vấn và kiểm tra kỹ lưỡng về phương tiện truyền thông xã hội tự quảng cáo là ủng hộ tự do phát biểu, và bảo vệ quyền riêng tư của người dùng này.<br /><br />BBC thực hiện một loạt phỏng vấn với Bill Ottman, CEO của Minds trong các ngày 30/6, 1/7 và 2/7 để tìm hiểu thêm về trang mạng xã hội đang gây sôi nổi này.<br /><br />Giới đấu tranh Việt Nam lo ngại Facebook ‘thỏa hiệp’<br /><br />VN ép Facebook, Google chọn quyền riêng tư hoặc tăng trưởng<br /><br />Việt Nam: Mở đầu của các phong trào xã hội qua mạng<br /><br />Mark Zuckerberg phải điều trần trước Quốc hội Mỹ<br /><br />BBC: Chào ông Bill Ottman. Xin hỏi là ông có để ý thấy là trong những ngày qua Minds có thêm nhiều tài khoản của người dùng tại Việt Nam?<br /><br />Bill Ottman: Vâng, chúng tôi để ý thấy hàng loạt tài khoản mới được mở. Chỉ riêng trong vài ngày qua Minds đã có thêm hàng chục ngàn người dùng mới đến từ Việt Nam.<br /><br />BBC: Ông có nhận xét gì về hiện tượng này?<br /><br />Bill Ottman: Theo tôi hiểu thì một số người dùng Việt Nam đang đi tìm một trang mạng xã hội an toàn hơn. Họ lo rằng với luật an ninh mạng vừa mới được thông qua, các công ty như Facebook, Google sẽ bị buộc phải lấy những posts bị cho là chống đối chính quyền xuống, đóng tài khoản của họ, và thậm chí sẽ nộp những thông tin cá nhân của họ cho cơ quan an ninh khi được yêu cầu, mà không cần có án lệnh của toà. Một số sự kiện xẩy ra gần đây cho thấy dù luật chưa có hiệu lực, nhưng, theo một số Facebookers, việc nội dung họ post trên FB bị lấy xuống đã đang xẩy ra.<br /><br />Thật ra thì ngay sau khi luật [an ninh mạng] được thông qua chúng tôi đã thấy lác đác có người từ Việt Nam vào Minds tạo tài khoản. Nhưng chỉ trong mấy ngày qua mới có hiện tượng ồ ạt này. Chúng tôi tất nhiên rất vui, nhưng không ngạc nhiên. Vào tháng 5/2016, Minds cũng đã có một loạt người dùng từ Thái Lan vào mở tài khoản mới vì lý do tương tự.<br /><br />BBC: Minds bắt đầu có những nỗ lực thu hút người dùng Việt Nam từ lúc nào thưa ông?<br /><br />Bill Ottman: Thật ra chúng tôi chưa bắt đầu chiến dịch này, là vì công việc dịch Minds qua tiếng Việt chưa xong. Nhưng mới đây nhờ tiếp tay của cộng đồng người dùng Việt Nam tôi nghĩ cũng sắp xong rồi.<br /><br />BBC: Xin ông cho biết vài nét khái quát về chủ trương và chính sách của hệ thống mạng xã hội Minds.com?<br /><br />Bill Ottman: Minds có chủ trương ủng hộ tự do ngôn luận, chống kiểm duyệt, bảo vệ quyền riêng tư của người dùng. Minds mở cửa cho tất cả mọi nội dung, miễn là những nội dung đó hợp pháp theo luật Hoa Kỳ, vì chúng tôi là một công ty hoạt động ở Mỹ.<br /><br />Về việc bảo vệ quyền riêng tư, ứng dụng messenger của chúng tôi hoàn toàn được mã hoá, và ngay chính Minds cũng không có nội dung những câu chuyện của người dùng. Chúng tôi cố ý thiết kế Minds cách này để Minds hay bất cứ ai cũng không thể theo dõi người dùng, và đương nhiên Minds không thể đưa nộp những thông tin mà họ không có cho bất cứ chính quyền nào.<br />Bản quyền hình ảnh Other<br />Image caption Nhạc sĩ Tuấn Khanh, nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng, nhà báo Đoàn Bảo Châu... đã hiện diện trên Minds<br /><br />BBC:Thế còn nền tảng kỹ thuật của Minds thì sao?<br /><br />Bill Ottman: Về mặt kỹ thuật, hệ thống của chúng tôi hoàn toàn được viết bằng phần mềm nguồn mở, tất cả phần mềm được công bố và bất cứ ai cũng có thể xem xét, kiểm tra, thậm chí sử dụng để tạo thành app cho riêng mình. Chúng tôi hết sức quan tâm đến sự minh bạch.<br /><br />Giới công nghệ muốn kiểm soát code của Minds có thể vào GitHub.com/Minds để xem.<br /><br />BBC:Ông có thể nói về vài sự khác biệt then chốt giữa Minds và Facebook?<br /><br />Bill Ottman: Facebook dùng thuật toán (algorithm) để quản lý, và giới hạn việc một post được xuất hiện. Khi bạn post trên Facebook, giả sử bạn có 10,000 người theo, (followers), chỉ khoảng 3 đến 5% những người này xem được những gì bạn post, sau đó thuật toán của Facebook sẽ quyết định làm gì tiếp với những post này, có cho nhiều người nữa xem hay không. Với Minds trái lại những người đăng ký theo dõi tài khoản của bạn (subscribers) sẽ xem được 100% các posts của bạn, và nếu bạn dùng tokens để quảng bá thì nhiều người không phải là subscribers cũng xem được.<br /><br />Thuật toán của Facebook với chúng tôi là một hình thức của kiểm duyệt, điều mà Minds không tán thành.<br />Bản quyền hình ảnh Other<br />Image caption Một người dùng Minds cho biết lý do \"chuyển nhà\" là để phản đối luật An ninh mạng<br /><br />BBC:Còn về mô hình kinh doanh thì Minds khác với Facebook ra sao?<br /><br />Bill Ottman: Chúng tôi đã học được rằng một mô hình kinh doanh chánh niệm, có lý tưởng phụng sự, đồng thời cũng có thể là một mô hình sinh lời. Hy vọng rằng cộng đồng người dùng của Minds muốn Minds được bền vững về tài chính, vì điều này cho phép chúng tôi mở rộng và phát triển.<br /><br />Minds chủ trương phải đền bù cho tâm trí và thời gian của người dùng. Chúng tôi đang sắp tung ra tiền Crypto, được gọi là Minds Token, xây dựng bằng giao thức Ethereum. Chúng tôi thưởng người dùng bằng cách trả cho họ những Tokens này để cám ơn họ đóng góp nội dung cho mạng lưới. Vì thế, một người dùng sau khi mở tài khoản, bỏ lên nhiều bài vở, được nhiều người thích, chuyển đi, hay mời được nhiều người dùng khác, sẽ kiếm được Minds Token. Crypto hiện đang chạy trên Testnet, và sẽ được chạy trên mạng lưới chính thức của Ethereum vào muà Hè năm này, lúc đó chúng tôi sẽ bán Tokens trên thị trường. Điều này rất quan trọng vì người dùng có thể dùng những tokens này để quảng cáo cho post của mình được nhiều người xem hơn.<br /><br />Crypto là một cách vừa trả công cho người dùng, vừa giúp Minds có lợi nhuận để phát triển. Nhưng điều này không xung đột với giá trị của chúng tôi. Chúng tôi không theo dõi người dùng, hoặc khai thác dữ liệu của họ, về họ, và bán thông tin cá nhân của họ để kiếm lời, trong khi không hề chia sẻ tí lợi nhuận nào với họ như Facebook và Google. Chúng tôi hiểu rằng tự do Internet không thể bị xâm phạm, nếu không chúng tôi sẽ mất ngay lòng tin của mọi người.<br /><br />Chính sách phần mềm nguồn mở và minh bạch của chúng tôi giúp cộng đồng có thể tự quản lý và luôn luôn bắt chúng tôi chịu trách nhiệm với sự đánh giá và phản hồi thường xuyên của các đồng nghiệp rành công nghệ trong cộng đồng.<br /><br />BBC: Xin ông cho biết sơ về tiến trình thành lập Minds.com, động lực của nhóm chủ trương, và nguồn tài trợ cho Minds?<br /><br />Bill Ottman: Vâng, chúng tôi vẫn luôn biết là có những vấn đề lớn với các trang mạng xã hội khổng lồ. Các công ty này theo dõi mọi sinh hoạt của người dùng, không có sự minh bạch, hoạt động không dân chủ, không có sự tham gia của cộng đồng trong những quyết định của công ty.<br /><br />Minds được tài trợ bởi chính cộng đồng mà nó phục vụ. Năm ngoái, chúng tôi gọi vốn bằng cách chia cổ phần và đã nhận hơn một triệu đôla tiền đầu tư góp vốn từ 1500 thành viên. Như vậy cộng đồng mà Minds phục vụ làm chủ một phần của công ty qua việc có cổ phần trong công ty. Điều này rất quan trọng, vì các chủ nhân này sẽ luôn phục vụ người dùng thay vì phục vụ lợi nhuận của một nhóm chủ nhân.<br />Bản quyền hình ảnh Minds<br />Image caption Trong danh sách cố vấn của Minds có tên cựu tổng biên tập VietnamNet Nguyễn Anh Tuấn<br /><br />BBC:Trở lại với việc dùng thuật toán (algorithm), nhiều người e ngại rằng hiện giờ thì Minds cho tất cả mọi post xuất hiện, nhưng sau này đông người dùng quá thì chắc Minds cũng sẽ phải dùng một algorithm nào đó để giới hạn, chứ nếu không thì chỉ trong tích tắc post của họ sẽ chìm trong một biển những posts khác. Ông nghĩ sao?<br /><br />Bill Ottman: Suy nghĩ này không đúng. Việc một hệ thống có nhiều users không có nghĩa là post sẽ bị chìm ngập đi. Tweeter chẳng hạn cho post xuất hiện theo thứ tự thời gian. Newsfeed của chúng tôi cũng thế, theo thứ tự thời gian. Tweeter đang bắt đầu sử dụng algorithm, đây không phải là điều tốt, Instagrams cũng vừa bắt đầu xử dụng algorithym, đây cũng không phải là điều tốt.<br /><br />Như tôi đã nói, chúng tôi cho rằng sử dụng algorithm để cho hay không cho post xuất hiện cũng là một hình thức kiểm duyệt. Quan niệm của Minds là người dùng phải có quyền quyết định họ muốn theo đọc hay xem posts của ai. Và nếu họ nghĩ có người gửi ra quá nhiều posts, hay posts không hay, thì chỉ việc unsubscribe những tài khoản đó là xong. Chúng tôi nghĩ rằng người sử dụng thông minh đủ chọn muốn xem loại post gì, của ai. Đa số người dùng trên thế giới đều ghét algorithm. Chúng ta có thể có cả tỉ người dùng, nhưng người đọc có toàn quyền chọn chỉ hai mươi người để subscribe thôi chẳng hạn.<br /><br />BBC:Ông có đoan chắc điều này không, đến một lúc nào đó Minds cũng sẽ phải nghĩ đến việc dùng algorithm, như dùng cho quảng cáo chẳng hạn?<br /><br />Bill Ottman: Tôi không nghĩ rằng algorithm tự nó có bản chất xấu. Chúng tôi sẽ không bao giờ ép mọi người phải dùng algorithm mà Minds đưa ra. Cho nên, nếu cho đến lúc nào đó chúng tôi đưa ra những đề nghị nào đó, cộng đồng người dùng sẽ được lựa chọn muốn theo những đề nghị đó hay không.<br /><br />BBC:Nhiều công ty khác thoạt đầu cũng có những lý tưởng rất cao đẹp, nhưng theo thời gian, vì đủ mọi thứ áp lực như cạnh tranh, lợi nhuận, chính sách có thể thay đổi. Với những người lo rằng Minds rồi cũng đi theo tiến trình này, ông nói gì với họ?<br /><br />Bill Ottman: Như tôi đã giải thích, Minds được tài trợ bởi chính cộng đồng mà nó phục vụ. Hiện giờ Minds có hàng ngàn người dùng đầu tư vào công ty và là chủ nhân một phần của công ty. Chính tiếng nói của cộng đồng góp vốn và sự kiểm soát của giới công nghệ trong cộng đồng bằng cách vào xem phần mềm nguồn mở sẽ giúp Minds đi đúng con đường đã chọn.<br /><br />BBC: Ông có thể nói rõ thêm về việc bảo vệ quyền riêng tư cho người dùng không? Đây là một trong những quan tâm lớn của người dùng ở Việt Nam.<br /><br />Bill Ottman: Chúng tôi không bắt người dùng phải nêu rõ danh tánh. Họ có thể mở một tài khoản vô danh (anonymous). Chính sách của Facebook không cho phép bạn mở một tài khoản mà không khai rõ danh tánh. Chúng tôi hoàn toàn ok với việc không khai rõ tên tuổi. Chúng tôi cũng không hỏi về thông tin cá nhân của người mở tài khoản. Họ có thể cho chúng tôi email thật nếu họ muốn, nhưng họ không bắt buộc phải làm thế. Về những gì người dùng thảo luận với nhau trên hệ thống Minds tất cả đều được mã hoá. Chúng tôi không có những thông tin này thành ra không thể theo dõi người dùng, hay biến thành công ty theo dõi người dùng dùm cho các chính quyền. Cả email của người dùng cũng được chúng tôi mã hoá.<br /><br />BBC:Thế còn việc đóng các tài khoản vì có người than phiền thì sao thưa ông?<br /><br />Bill Ottman: Như đã nói, chúng tôi chỉ đóng cửa những tài khỏan nào vi phạm luật Hoa Kỳ vì chúng tôi là công ty Mỹ. Người dùng chắc chắn có thể yên tâm là chúng tôi sẽ không đóng cửa tài khỏan chỉ vì có người khai báo hay công an cảnh sát bảo chúng tôi phải đóng những tài khỏan đó.<br /><br />BBC: Nhưng policy của Minds, trong phần \"General Representation and Warranty\" ghi rằng \"You represent and warrant that (i) your use of our Services will be in strict accordance with this Agreement, and with all applicable laws and regulations (including without limitation any local laws or regulations in your country, state, city, or other governmental area, regarding online conduct and acceptable content...\" Như vậy chẳng phải là nếu nội dung của tài khoản vi phạm luật an ninh mạng của Việt Nam thì sẽ vi phạm chính sách của Minds, và bị bỏ xuống hay tài khoản bị đóng hay sao?<br /><br />Bill Ottman: Policy của chúng tôi được các luật sư soạn sẵn từ lâu, theo đúng những khuôn mẫu sẵn có. Nhưng giờ đây đã hiểu rõ quan tâm và e ngại của cộng đồng người dùng Việt Nam, chúng tôi sẽ tham khảo ý kiến với ban pháp lý của Minds về những hoàn cảnh đặc biệt như bộ luật an ninh khủng khiếp này của Việt Nam.<br /><br />Tôi muốn nhấn mạnh là Minds ủng hộ tự do phát biểu, và sẽ thảo luận việc thêm vào policy một khoản đặc biệt dành cho người dùng Việt Nam để mọi người được an tâm. Minds hoàn toàn được xây dựng xung quanh căn bản ủng hộ tự do ngôn luận và chống kiểm duyệt. Nếu mọi người có một đề xuất cụ thể nào để sửa đổi khỏan này, hãy cho chúng tôi biết. Minds muốn phát triển các chính sách theo sự đồng thuận của cộng đồng.<br /><br />BBC:Ông có thể nói sơ qua về nhân sự nòng cốt của Minds?<br /><br />Bill Ottman: Vâng, tôi là tổng giám đốc (CEO); Mark Harding là giám đốc công nghệ (CTO); cha tôi, John Ottman là chủ tịch hội đồng quản trị (Chairman of the Boards). Mark là một lập trình viên có tài là một nhạc sĩ đến từ Anh quốc. John là một doanh gia trong lãnh vực phần mềm và an ninh mạng.<br /><br />BBC:Whitepaper của Minds có tên ông Nguyễn Anh Tuấn, cựu tổng biên tập của báo điện tử VietNamNet trong ban cố vấn. Dư luận e ngại rằng có cố vấn là một cựu đảng viên đảng cộng sản Việt Nam, thì Minds không thể nào ủng hộ tự do báo chí được. Xin nghe phản hồi của ông?<br /><br />Bill Ottman: Ông Tuấn chỉ là một trong những cố vấn của Minds. Ông ấy không nằm trong hội đồng quản trị, không có quyền bỏ phiếu trong những quyết định chính sách của Minds.<br /><br />Ông Tuấn là người đầu tiên mang internet vào Việt Nam năm 1995, ông chính là người đã thuyết phục chính quyền Việt Nam cho internet du nhập vào Việt Nam. Ông ấy ủng hộ tự do internet và mạng xã hội, nhất là trong khoảng thời gian năm 2007. Tại Hoa Kỳ, ông Tuấn kịch liệt phản đối luật an ninh mạng Việt Nam vừa thông qua, mong mỏi tự do phát biểu cho người dân, và sự minh bạch của chính quyền Việt Nam.<br /><br />BBC: Ông có thể cho biết đã gặp ông Nguyễn Anh Tuấn trong trường hợp nào, và ông Tuấn cố vấn Minds về những vấn đề gì không?<br /><br />Bill Ottman: Ông Tuấn thuộc thành phần think tank cố vấn cho Minds về đạo đức trong thông minh nhân tạo. Tôi muốn nhấn mạnh là ông Tuấn không có suy nghĩ, tư duy của một người cộng sản, nếu không chúng tôi đã không làm việc với ông ta. Tôi nghĩ điều quan trọng là mọi người cần hiểu sự kiện nhiều sắc thái này. Việc ông Tuấn quen biết nhiều người cộng sản không có nghĩa là ông ta ủng hộ những điều họ làm. Chẳng phải ông đã thôi việc với VietnamNet? Chúng ta cần những người như ông Tuấn để giúp Việt Nam phát triển chính sách của mình.<br /><br />Tôi quen ông Tuấn từ khi ông ấy đến dự Boston Global Forum trong khoảng thời gian 2015 - 2016. Ông Tuấn hiện đang sống ở Boston, và là người điều hành Boston Global Forum với cựu Thống đốc Michael Dukakis.<br /><br />BBC:Whitepaper của Minds cũng viết rằng nhóm hackers Anonymous ủng hộ Minds, nhưng một số thành viên của Anonymous lại lên tiếng là Anonymous không hề ủng hộ Minds. Việc này ra sao?<br /><br />Bill Ottman: Anonymous không phải là một nhóm trung ương tập quyền. Tự bản chất của họ, Anonymous là một nhóm có lãnh đạo tản quyền. Cứ việc tìm từ khóa anonymous trên Minds, bạn sẽ thấy một loạt Anonymous tài khoản ủng hộ chúng tôi.<br /><br />BBC:Tính cho đến 10 giờ sáng 2/7 giờ địa phương, đã có bao nhiêu tài khoản được mở từ Việt Nam, thưa ông?<br /><br />Bill Ottman: Cho đến giờ này, chúng tôi ghi nhận đã có khoảng 100.000 tài khoản được mở từ Việt Nam. Đa số xảy ra trong vòng mấy ngày qua.<br /><br />BBC:Nhiều người muốn mở tài khỏan với Minds nhưng vẫn muốn giữ tài khoản FB để dùng song song. Theo ông hai hệ thống Minds và Facebook có thể sống chung hòa bình không?<br /><br />Bill Ottman: Vâng, dùng cả hai đương nhiên là được. Người dùng có thể post bài từ Minds rồi post từ đó lên Facebook hay Tweeter một cách dễ dàng. Chúng tôi khuyến khích người dùng có tài khoản ở cả hai nơi và nói cho cộng đồng biết là nếu họ muốn bảo vệ quyền riêng tư thì qua đây dùng thử. Họ cũng sẽ được thưởng cho nỗ lực của mình. Tôi nghĩ vấn đề lớn với các trang mạng xã hội khác như Facebook là họ khai thác giá trị từ người dùng, bán những thông tin của họ và không chia cho họ cái gì cả. Đó là lý do tại sao chúng tôi phát triển hệ thống tiền Crypto. Chúng tôi tin là người dùng đáng được đền bù cho nỗ lực họ bỏ ra.<br /><br />Có thể sau này khi có nhiều tài khoản Việt Nam rồi thì Minds cũng bị blocked. Đương nhiên lúc đó người ta có thể dùng VPN để vào được Minds. Nhưng chúng tôi hy vọng rằng các chính quyền sẽ bắt đầu hiểu ra rằng kiểm duyệt không phải là một giải pháp hữu hiệu. Tôi mong là sẽ vẫn có những cuộc đối thoại để chính quyền Việt Nam rút lại những điều khoản không hợp lý trong luật an ninh mạng, bởi vì người Việt Nam rất thông minh và họ sẽ không ngồi yên chấp nhận để cho mình bị theo dõi hay bị bóp nghẹt tự do ngôn luận. Nếu không thay đổi, Việt Nam sẽ mất đi đầu tư của nhiều công ty, sẽ khiến người dân ngày càng xa lánh chính quyền. Hy vọng là chúng ta có thể thuyết phục họ thay đổi.<br /><br />Về phần Minds, tôi nghĩ rằng người dùng sẽ còn rất nhiều câu hỏi. Tất cả các thành viên trong đội ngũ của Minds sẵn sàng công khai trả lời mọi thắc mắc, thậm chí cả chất vấn của mọi người. Khuôn khổ làm việc minh bạch là như thế.<br /><br />Để phục vụ độc giả, BBC Việt Ngữ đã mời ông Bill Ottman tham dự chương trình Bàn Tròn Thứ Năm ngày 5/7 tới đây, lúc 8 giờ tối giờ Việt Nam. Mời quý vị theo dõi và đặt câu hỏi trực tiếp với ông.<br /><br />Tina Hà Giang BBCvietnamese.com<br /><a href=\"https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44679954\" target=\"_blank\">https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44679954</a>",
"to": [
"https://www.w3.org/ns/activitystreams#Public"
],
"cc": [
"https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/followers"
],
"tag": [],
"url": "https://www.minds.com/newsfeed/860466660572516352",
"published": "2018-07-02T10:27:18+00:00",
"source": {
"content": "CEO Bill Ottman nói gì về Minds.com trên BBC?\n\nCuộc \"di cư\" của giới blogger Việt từ Facebook qua Minds.com đã bùng nổ nhiều tranh cãi giữa những lời khen cũng như nghi vấn và kiểm tra kỹ lưỡng về phương tiện truyền thông xã hội tự quảng cáo là ủng hộ tự do phát biểu, và bảo vệ quyền riêng tư của người dùng này.\n\nBBC thực hiện một loạt phỏng vấn với Bill Ottman, CEO của Minds trong các ngày 30/6, 1/7 và 2/7 để tìm hiểu thêm về trang mạng xã hội đang gây sôi nổi này.\n\nGiới đấu tranh Việt Nam lo ngại Facebook ‘thỏa hiệp’\n\nVN ép Facebook, Google chọn quyền riêng tư hoặc tăng trưởng\n\nViệt Nam: Mở đầu của các phong trào xã hội qua mạng\n\nMark Zuckerberg phải điều trần trước Quốc hội Mỹ\n\nBBC: Chào ông Bill Ottman. Xin hỏi là ông có để ý thấy là trong những ngày qua Minds có thêm nhiều tài khoản của người dùng tại Việt Nam?\n\nBill Ottman: Vâng, chúng tôi để ý thấy hàng loạt tài khoản mới được mở. Chỉ riêng trong vài ngày qua Minds đã có thêm hàng chục ngàn người dùng mới đến từ Việt Nam.\n\nBBC: Ông có nhận xét gì về hiện tượng này?\n\nBill Ottman: Theo tôi hiểu thì một số người dùng Việt Nam đang đi tìm một trang mạng xã hội an toàn hơn. Họ lo rằng với luật an ninh mạng vừa mới được thông qua, các công ty như Facebook, Google sẽ bị buộc phải lấy những posts bị cho là chống đối chính quyền xuống, đóng tài khoản của họ, và thậm chí sẽ nộp những thông tin cá nhân của họ cho cơ quan an ninh khi được yêu cầu, mà không cần có án lệnh của toà. Một số sự kiện xẩy ra gần đây cho thấy dù luật chưa có hiệu lực, nhưng, theo một số Facebookers, việc nội dung họ post trên FB bị lấy xuống đã đang xẩy ra.\n\nThật ra thì ngay sau khi luật [an ninh mạng] được thông qua chúng tôi đã thấy lác đác có người từ Việt Nam vào Minds tạo tài khoản. Nhưng chỉ trong mấy ngày qua mới có hiện tượng ồ ạt này. Chúng tôi tất nhiên rất vui, nhưng không ngạc nhiên. Vào tháng 5/2016, Minds cũng đã có một loạt người dùng từ Thái Lan vào mở tài khoản mới vì lý do tương tự.\n\nBBC: Minds bắt đầu có những nỗ lực thu hút người dùng Việt Nam từ lúc nào thưa ông?\n\nBill Ottman: Thật ra chúng tôi chưa bắt đầu chiến dịch này, là vì công việc dịch Minds qua tiếng Việt chưa xong. Nhưng mới đây nhờ tiếp tay của cộng đồng người dùng Việt Nam tôi nghĩ cũng sắp xong rồi.\n\nBBC: Xin ông cho biết vài nét khái quát về chủ trương và chính sách của hệ thống mạng xã hội Minds.com?\n\nBill Ottman: Minds có chủ trương ủng hộ tự do ngôn luận, chống kiểm duyệt, bảo vệ quyền riêng tư của người dùng. Minds mở cửa cho tất cả mọi nội dung, miễn là những nội dung đó hợp pháp theo luật Hoa Kỳ, vì chúng tôi là một công ty hoạt động ở Mỹ.\n\nVề việc bảo vệ quyền riêng tư, ứng dụng messenger của chúng tôi hoàn toàn được mã hoá, và ngay chính Minds cũng không có nội dung những câu chuyện của người dùng. Chúng tôi cố ý thiết kế Minds cách này để Minds hay bất cứ ai cũng không thể theo dõi người dùng, và đương nhiên Minds không thể đưa nộp những thông tin mà họ không có cho bất cứ chính quyền nào.\nBản quyền hình ảnh Other\nImage caption Nhạc sĩ Tuấn Khanh, nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng, nhà báo Đoàn Bảo Châu... đã hiện diện trên Minds\n\nBBC:Thế còn nền tảng kỹ thuật của Minds thì sao?\n\nBill Ottman: Về mặt kỹ thuật, hệ thống của chúng tôi hoàn toàn được viết bằng phần mềm nguồn mở, tất cả phần mềm được công bố và bất cứ ai cũng có thể xem xét, kiểm tra, thậm chí sử dụng để tạo thành app cho riêng mình. Chúng tôi hết sức quan tâm đến sự minh bạch.\n\nGiới công nghệ muốn kiểm soát code của Minds có thể vào GitHub.com/Minds để xem.\n\nBBC:Ông có thể nói về vài sự khác biệt then chốt giữa Minds và Facebook?\n\nBill Ottman: Facebook dùng thuật toán (algorithm) để quản lý, và giới hạn việc một post được xuất hiện. Khi bạn post trên Facebook, giả sử bạn có 10,000 người theo, (followers), chỉ khoảng 3 đến 5% những người này xem được những gì bạn post, sau đó thuật toán của Facebook sẽ quyết định làm gì tiếp với những post này, có cho nhiều người nữa xem hay không. Với Minds trái lại những người đăng ký theo dõi tài khoản của bạn (subscribers) sẽ xem được 100% các posts của bạn, và nếu bạn dùng tokens để quảng bá thì nhiều người không phải là subscribers cũng xem được.\n\nThuật toán của Facebook với chúng tôi là một hình thức của kiểm duyệt, điều mà Minds không tán thành.\nBản quyền hình ảnh Other\nImage caption Một người dùng Minds cho biết lý do \"chuyển nhà\" là để phản đối luật An ninh mạng\n\nBBC:Còn về mô hình kinh doanh thì Minds khác với Facebook ra sao?\n\nBill Ottman: Chúng tôi đã học được rằng một mô hình kinh doanh chánh niệm, có lý tưởng phụng sự, đồng thời cũng có thể là một mô hình sinh lời. Hy vọng rằng cộng đồng người dùng của Minds muốn Minds được bền vững về tài chính, vì điều này cho phép chúng tôi mở rộng và phát triển.\n\nMinds chủ trương phải đền bù cho tâm trí và thời gian của người dùng. Chúng tôi đang sắp tung ra tiền Crypto, được gọi là Minds Token, xây dựng bằng giao thức Ethereum. Chúng tôi thưởng người dùng bằng cách trả cho họ những Tokens này để cám ơn họ đóng góp nội dung cho mạng lưới. Vì thế, một người dùng sau khi mở tài khoản, bỏ lên nhiều bài vở, được nhiều người thích, chuyển đi, hay mời được nhiều người dùng khác, sẽ kiếm được Minds Token. Crypto hiện đang chạy trên Testnet, và sẽ được chạy trên mạng lưới chính thức của Ethereum vào muà Hè năm này, lúc đó chúng tôi sẽ bán Tokens trên thị trường. Điều này rất quan trọng vì người dùng có thể dùng những tokens này để quảng cáo cho post của mình được nhiều người xem hơn.\n\nCrypto là một cách vừa trả công cho người dùng, vừa giúp Minds có lợi nhuận để phát triển. Nhưng điều này không xung đột với giá trị của chúng tôi. Chúng tôi không theo dõi người dùng, hoặc khai thác dữ liệu của họ, về họ, và bán thông tin cá nhân của họ để kiếm lời, trong khi không hề chia sẻ tí lợi nhuận nào với họ như Facebook và Google. Chúng tôi hiểu rằng tự do Internet không thể bị xâm phạm, nếu không chúng tôi sẽ mất ngay lòng tin của mọi người.\n\nChính sách phần mềm nguồn mở và minh bạch của chúng tôi giúp cộng đồng có thể tự quản lý và luôn luôn bắt chúng tôi chịu trách nhiệm với sự đánh giá và phản hồi thường xuyên của các đồng nghiệp rành công nghệ trong cộng đồng.\n\nBBC: Xin ông cho biết sơ về tiến trình thành lập Minds.com, động lực của nhóm chủ trương, và nguồn tài trợ cho Minds?\n\nBill Ottman: Vâng, chúng tôi vẫn luôn biết là có những vấn đề lớn với các trang mạng xã hội khổng lồ. Các công ty này theo dõi mọi sinh hoạt của người dùng, không có sự minh bạch, hoạt động không dân chủ, không có sự tham gia của cộng đồng trong những quyết định của công ty.\n\nMinds được tài trợ bởi chính cộng đồng mà nó phục vụ. Năm ngoái, chúng tôi gọi vốn bằng cách chia cổ phần và đã nhận hơn một triệu đôla tiền đầu tư góp vốn từ 1500 thành viên. Như vậy cộng đồng mà Minds phục vụ làm chủ một phần của công ty qua việc có cổ phần trong công ty. Điều này rất quan trọng, vì các chủ nhân này sẽ luôn phục vụ người dùng thay vì phục vụ lợi nhuận của một nhóm chủ nhân.\nBản quyền hình ảnh Minds\nImage caption Trong danh sách cố vấn của Minds có tên cựu tổng biên tập VietnamNet Nguyễn Anh Tuấn\n\nBBC:Trở lại với việc dùng thuật toán (algorithm), nhiều người e ngại rằng hiện giờ thì Minds cho tất cả mọi post xuất hiện, nhưng sau này đông người dùng quá thì chắc Minds cũng sẽ phải dùng một algorithm nào đó để giới hạn, chứ nếu không thì chỉ trong tích tắc post của họ sẽ chìm trong một biển những posts khác. Ông nghĩ sao?\n\nBill Ottman: Suy nghĩ này không đúng. Việc một hệ thống có nhiều users không có nghĩa là post sẽ bị chìm ngập đi. Tweeter chẳng hạn cho post xuất hiện theo thứ tự thời gian. Newsfeed của chúng tôi cũng thế, theo thứ tự thời gian. Tweeter đang bắt đầu sử dụng algorithm, đây không phải là điều tốt, Instagrams cũng vừa bắt đầu xử dụng algorithym, đây cũng không phải là điều tốt.\n\nNhư tôi đã nói, chúng tôi cho rằng sử dụng algorithm để cho hay không cho post xuất hiện cũng là một hình thức kiểm duyệt. Quan niệm của Minds là người dùng phải có quyền quyết định họ muốn theo đọc hay xem posts của ai. Và nếu họ nghĩ có người gửi ra quá nhiều posts, hay posts không hay, thì chỉ việc unsubscribe những tài khoản đó là xong. Chúng tôi nghĩ rằng người sử dụng thông minh đủ chọn muốn xem loại post gì, của ai. Đa số người dùng trên thế giới đều ghét algorithm. Chúng ta có thể có cả tỉ người dùng, nhưng người đọc có toàn quyền chọn chỉ hai mươi người để subscribe thôi chẳng hạn.\n\nBBC:Ông có đoan chắc điều này không, đến một lúc nào đó Minds cũng sẽ phải nghĩ đến việc dùng algorithm, như dùng cho quảng cáo chẳng hạn?\n\nBill Ottman: Tôi không nghĩ rằng algorithm tự nó có bản chất xấu. Chúng tôi sẽ không bao giờ ép mọi người phải dùng algorithm mà Minds đưa ra. Cho nên, nếu cho đến lúc nào đó chúng tôi đưa ra những đề nghị nào đó, cộng đồng người dùng sẽ được lựa chọn muốn theo những đề nghị đó hay không.\n\nBBC:Nhiều công ty khác thoạt đầu cũng có những lý tưởng rất cao đẹp, nhưng theo thời gian, vì đủ mọi thứ áp lực như cạnh tranh, lợi nhuận, chính sách có thể thay đổi. Với những người lo rằng Minds rồi cũng đi theo tiến trình này, ông nói gì với họ?\n\nBill Ottman: Như tôi đã giải thích, Minds được tài trợ bởi chính cộng đồng mà nó phục vụ. Hiện giờ Minds có hàng ngàn người dùng đầu tư vào công ty và là chủ nhân một phần của công ty. Chính tiếng nói của cộng đồng góp vốn và sự kiểm soát của giới công nghệ trong cộng đồng bằng cách vào xem phần mềm nguồn mở sẽ giúp Minds đi đúng con đường đã chọn.\n\nBBC: Ông có thể nói rõ thêm về việc bảo vệ quyền riêng tư cho người dùng không? Đây là một trong những quan tâm lớn của người dùng ở Việt Nam.\n\nBill Ottman: Chúng tôi không bắt người dùng phải nêu rõ danh tánh. Họ có thể mở một tài khoản vô danh (anonymous). Chính sách của Facebook không cho phép bạn mở một tài khoản mà không khai rõ danh tánh. Chúng tôi hoàn toàn ok với việc không khai rõ tên tuổi. Chúng tôi cũng không hỏi về thông tin cá nhân của người mở tài khoản. Họ có thể cho chúng tôi email thật nếu họ muốn, nhưng họ không bắt buộc phải làm thế. Về những gì người dùng thảo luận với nhau trên hệ thống Minds tất cả đều được mã hoá. Chúng tôi không có những thông tin này thành ra không thể theo dõi người dùng, hay biến thành công ty theo dõi người dùng dùm cho các chính quyền. Cả email của người dùng cũng được chúng tôi mã hoá.\n\nBBC:Thế còn việc đóng các tài khoản vì có người than phiền thì sao thưa ông?\n\nBill Ottman: Như đã nói, chúng tôi chỉ đóng cửa những tài khỏan nào vi phạm luật Hoa Kỳ vì chúng tôi là công ty Mỹ. Người dùng chắc chắn có thể yên tâm là chúng tôi sẽ không đóng cửa tài khỏan chỉ vì có người khai báo hay công an cảnh sát bảo chúng tôi phải đóng những tài khỏan đó.\n\nBBC: Nhưng policy của Minds, trong phần \"General Representation and Warranty\" ghi rằng \"You represent and warrant that (i) your use of our Services will be in strict accordance with this Agreement, and with all applicable laws and regulations (including without limitation any local laws or regulations in your country, state, city, or other governmental area, regarding online conduct and acceptable content...\" Như vậy chẳng phải là nếu nội dung của tài khoản vi phạm luật an ninh mạng của Việt Nam thì sẽ vi phạm chính sách của Minds, và bị bỏ xuống hay tài khoản bị đóng hay sao?\n\nBill Ottman: Policy của chúng tôi được các luật sư soạn sẵn từ lâu, theo đúng những khuôn mẫu sẵn có. Nhưng giờ đây đã hiểu rõ quan tâm và e ngại của cộng đồng người dùng Việt Nam, chúng tôi sẽ tham khảo ý kiến với ban pháp lý của Minds về những hoàn cảnh đặc biệt như bộ luật an ninh khủng khiếp này của Việt Nam.\n\nTôi muốn nhấn mạnh là Minds ủng hộ tự do phát biểu, và sẽ thảo luận việc thêm vào policy một khoản đặc biệt dành cho người dùng Việt Nam để mọi người được an tâm. Minds hoàn toàn được xây dựng xung quanh căn bản ủng hộ tự do ngôn luận và chống kiểm duyệt. Nếu mọi người có một đề xuất cụ thể nào để sửa đổi khỏan này, hãy cho chúng tôi biết. Minds muốn phát triển các chính sách theo sự đồng thuận của cộng đồng.\n\nBBC:Ông có thể nói sơ qua về nhân sự nòng cốt của Minds?\n\nBill Ottman: Vâng, tôi là tổng giám đốc (CEO); Mark Harding là giám đốc công nghệ (CTO); cha tôi, John Ottman là chủ tịch hội đồng quản trị (Chairman of the Boards). Mark là một lập trình viên có tài là một nhạc sĩ đến từ Anh quốc. John là một doanh gia trong lãnh vực phần mềm và an ninh mạng.\n\nBBC:Whitepaper của Minds có tên ông Nguyễn Anh Tuấn, cựu tổng biên tập của báo điện tử VietNamNet trong ban cố vấn. Dư luận e ngại rằng có cố vấn là một cựu đảng viên đảng cộng sản Việt Nam, thì Minds không thể nào ủng hộ tự do báo chí được. Xin nghe phản hồi của ông?\n\nBill Ottman: Ông Tuấn chỉ là một trong những cố vấn của Minds. Ông ấy không nằm trong hội đồng quản trị, không có quyền bỏ phiếu trong những quyết định chính sách của Minds.\n\nÔng Tuấn là người đầu tiên mang internet vào Việt Nam năm 1995, ông chính là người đã thuyết phục chính quyền Việt Nam cho internet du nhập vào Việt Nam. Ông ấy ủng hộ tự do internet và mạng xã hội, nhất là trong khoảng thời gian năm 2007. Tại Hoa Kỳ, ông Tuấn kịch liệt phản đối luật an ninh mạng Việt Nam vừa thông qua, mong mỏi tự do phát biểu cho người dân, và sự minh bạch của chính quyền Việt Nam.\n\nBBC: Ông có thể cho biết đã gặp ông Nguyễn Anh Tuấn trong trường hợp nào, và ông Tuấn cố vấn Minds về những vấn đề gì không?\n\nBill Ottman: Ông Tuấn thuộc thành phần think tank cố vấn cho Minds về đạo đức trong thông minh nhân tạo. Tôi muốn nhấn mạnh là ông Tuấn không có suy nghĩ, tư duy của một người cộng sản, nếu không chúng tôi đã không làm việc với ông ta. Tôi nghĩ điều quan trọng là mọi người cần hiểu sự kiện nhiều sắc thái này. Việc ông Tuấn quen biết nhiều người cộng sản không có nghĩa là ông ta ủng hộ những điều họ làm. Chẳng phải ông đã thôi việc với VietnamNet? Chúng ta cần những người như ông Tuấn để giúp Việt Nam phát triển chính sách của mình.\n\nTôi quen ông Tuấn từ khi ông ấy đến dự Boston Global Forum trong khoảng thời gian 2015 - 2016. Ông Tuấn hiện đang sống ở Boston, và là người điều hành Boston Global Forum với cựu Thống đốc Michael Dukakis.\n\nBBC:Whitepaper của Minds cũng viết rằng nhóm hackers Anonymous ủng hộ Minds, nhưng một số thành viên của Anonymous lại lên tiếng là Anonymous không hề ủng hộ Minds. Việc này ra sao?\n\nBill Ottman: Anonymous không phải là một nhóm trung ương tập quyền. Tự bản chất của họ, Anonymous là một nhóm có lãnh đạo tản quyền. Cứ việc tìm từ khóa anonymous trên Minds, bạn sẽ thấy một loạt Anonymous tài khoản ủng hộ chúng tôi.\n\nBBC:Tính cho đến 10 giờ sáng 2/7 giờ địa phương, đã có bao nhiêu tài khoản được mở từ Việt Nam, thưa ông?\n\nBill Ottman: Cho đến giờ này, chúng tôi ghi nhận đã có khoảng 100.000 tài khoản được mở từ Việt Nam. Đa số xảy ra trong vòng mấy ngày qua.\n\nBBC:Nhiều người muốn mở tài khỏan với Minds nhưng vẫn muốn giữ tài khoản FB để dùng song song. Theo ông hai hệ thống Minds và Facebook có thể sống chung hòa bình không?\n\nBill Ottman: Vâng, dùng cả hai đương nhiên là được. Người dùng có thể post bài từ Minds rồi post từ đó lên Facebook hay Tweeter một cách dễ dàng. Chúng tôi khuyến khích người dùng có tài khoản ở cả hai nơi và nói cho cộng đồng biết là nếu họ muốn bảo vệ quyền riêng tư thì qua đây dùng thử. Họ cũng sẽ được thưởng cho nỗ lực của mình. Tôi nghĩ vấn đề lớn với các trang mạng xã hội khác như Facebook là họ khai thác giá trị từ người dùng, bán những thông tin của họ và không chia cho họ cái gì cả. Đó là lý do tại sao chúng tôi phát triển hệ thống tiền Crypto. Chúng tôi tin là người dùng đáng được đền bù cho nỗ lực họ bỏ ra.\n\nCó thể sau này khi có nhiều tài khoản Việt Nam rồi thì Minds cũng bị blocked. Đương nhiên lúc đó người ta có thể dùng VPN để vào được Minds. Nhưng chúng tôi hy vọng rằng các chính quyền sẽ bắt đầu hiểu ra rằng kiểm duyệt không phải là một giải pháp hữu hiệu. Tôi mong là sẽ vẫn có những cuộc đối thoại để chính quyền Việt Nam rút lại những điều khoản không hợp lý trong luật an ninh mạng, bởi vì người Việt Nam rất thông minh và họ sẽ không ngồi yên chấp nhận để cho mình bị theo dõi hay bị bóp nghẹt tự do ngôn luận. Nếu không thay đổi, Việt Nam sẽ mất đi đầu tư của nhiều công ty, sẽ khiến người dân ngày càng xa lánh chính quyền. Hy vọng là chúng ta có thể thuyết phục họ thay đổi.\n\nVề phần Minds, tôi nghĩ rằng người dùng sẽ còn rất nhiều câu hỏi. Tất cả các thành viên trong đội ngũ của Minds sẵn sàng công khai trả lời mọi thắc mắc, thậm chí cả chất vấn của mọi người. Khuôn khổ làm việc minh bạch là như thế.\n\nĐể phục vụ độc giả, BBC Việt Ngữ đã mời ông Bill Ottman tham dự chương trình Bàn Tròn Thứ Năm ngày 5/7 tới đây, lúc 8 giờ tối giờ Việt Nam. Mời quý vị theo dõi và đặt câu hỏi trực tiếp với ông.\n\nTina Hà Giang BBCvietnamese.com\nhttps://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-44679954",
"mediaType": "text/plain"
}
},
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:860466660572516352/activity"
},
{
"type": "Create",
"actor": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"object": {
"type": "Note",
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:859942422117478400",
"attributedTo": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"content": "Mấy cảm nhận về sự Khác Biệt Giữa Giáo Dục Miền Nam và Miền Bắc<br />( Vương Trí Nhàn )<br /><br />Hình thành trong những năm chiến tranh và để phục vụ chiến tranh, nền giáo dục miền Bắc – trong khi tự nhận là một nền giáo dục cách mạng – lại mang đặc điểm rõ nhất là sự phi chuẩn. Nền giáo dục này được làm một cách duy ý chí, bỏ qua khá nhiều những yêu cầu của mọi nền giáo dục từ xưa tới nay phải theo. Tính phi chuẩn này bộc lộ rõ nhất trong quan niệm về mục đích ý nghĩa của giáo dục và cách tổ chức bộ máy giáo dục.<br /><br />Về tất cả các phương diện cơ bản nói trên, giáo dục miền Nam được làm ngược với giáo dục miền Bắc. Điều này càng thấy rõ khi phân tích ba nguyên tắc căn bản dân tộc, nhân bản và khai phóng mà giáo dục miền Nam đề ra cho mình. Giáo dục miền Bắc có cách giải thích hoàn toàn khác về ba nguyên tắc ấy, thực chất là hoàn toàn xa lạ với những tiêu chuẩn của giáo dục hiện đại.<br /><br />Tôi vốn là người làm nghề nghiên cứu văn học.Trong cái nghề thuộc loại công tác tư tưởng này, những năm trước 1975, tôi chỉ được phép đọc các sách báo miền Bắc, còn sách vở miền Nam bị coi như thứ quốc cấm.<br /><br />Có điều, không phải chỉ là sự tò mò, mà chính lương tâm nghề nghiệp buộc tôi không thể bằng lòng với cách làm như vậy.<br />Tôi cho rằng, muốn hiểu cặn kẽ văn học hiện đại, phải hiểu văn học cổ điển; muốn hiểu văn học VN phải hiểu văn học thế giới. Thế thì để hiểu văn học miền Bắc làm sao lại lãng tránh việc nghiên cứu văn học miền Nam được.<br /><br />Đối với giáo dục cũng vậy. Từ sau 30-4-1975, tôi vẫn sống ở Hà Nội. Sự tiếp xúc với giáo dục miền Nam (dưới đây viết là GDMN), chỉ dừng ở mức sơ sài bề ngoài.<br />Tuy nhiên, do việc tìm hiểu chính nền giáo dục miền Bắc (GDMB) ở tôi lâu nay kéo dài trong bế tắc, trong khoảng mươi năm gần đây tôi tìm thấy ở GDMN một điểm đối chiếu.<br /> <br />Lúc cảm nhận được phần nào sự khác biệt giữa hai nền giáo dục Bắc-Nam 1954-1975 cũng là lúc tôi hiểu thêm về nền giáo dục mà từ đó tôi lớn lên và nay tìm cách xét đoán. Tôi không chỉ muốn nêu một số đặc điểm mà còn muốn xếp loại nền giáo dục tôi đã hấp thụ.<br /><br />Bài viết này có thể được đọc theo chủ đề khác đi một chút: Nhận diện giáo dục Hà Nội từ 1975 về trước qua sự đối chiếu bước đầu với giáo dục Sài Gòn.<br /><br />KHÁC BIỆT NGAY TỪ HOÀN CẢNH HÌNH THÀNH <br /><br />Chỗ khác nhau giữa GDMN và GDMB xuất phát trước tiên từ hoàn cảnh xã hội mỗi nền giáo dục đó được đặt vào, từ đó mà nó lớn lên là cái điểm đích mà nó hướng tới phục vụ.<br /><br />Ngay từ những năm 1948 – 50, nền giáo dục tự phát trước tiên đã hình thành ở các vùng hồi trước gọi là vùng tự do; không chỉ Việt Bắc, những vùng tự do này tồn tại ở cả Nam bộ, rồi nam và trung Trung bộ, rồi tập trung và có ý nghĩa nhất với tương lai giáo dục là những quan niệm, những cách hình thành, các trường sở… về sau.<br /><br />Cái mà ta gọi là giáo dục miền Bắc chỉ là sự kéo dài của lối phát triển giáo dục trong chiến tranh. Nhờ có tinh thần yêu nước và những bài bản đã học được trong các nhà trường Pháp thuộc, nên ban đầu, nền giáo dục này có tạo được một số hiệu quả nào đó.<br />Việc kéo nhau lên Việt Bắc lúc đầu ai cũng nghĩ là chỉ một hai năm. Sống tạm bợ ít ngày cần gì. Nhưng rồi đường lối trường kỳ kháng chiến tiếp thu được từ Trung quốc được quán triệt khiến mọi mặt hoạt động được đặt lại trong đó có công tác giáo dục. Làm theo ý chí hơn khả năng thực tế. Quan niệm giáo dục chưa hình thành cũng phải làm.<br /><br />Giáo dục chiến tranh, do dó, luôn luôn là một nền giáo dục dở dang chắp vá, mà lại vẫn phải khoác cho mình cái chức danh lớn lao của một nền giáo dục mới mẻ, cách mạng<br />Trong khi ở khu vực kháng chiến hình thành nền giáo dục như trên thì, ngay từ trước 1954, một nền giáo dục do người Pháp mở từ trước cũng đã tồn tại ở Hà Nội, Hải Phòng, Huế, và rõ nhất là ở Sài Gòn, và sau này chuyển giao, phát triển trở thành giáo dục miền Nam.<br /><br />Đối tượng của những so sánh đối chiếu dưới đây là hai thực thể quá khác nhau, còn phải nghiên cứu công phu, ý kiến của chúng tôi chỉ mới là những phác thảo sơ bộ.<br /><br />CHUẨN VÀ PHI CHUẨN<br /><br />Đáng lẽ khi hòa bình lập lại những người kháng chiến đã trở về Hà Nội cái tinh thần giáo dục phi tiêu chuẩn hôm qua cần phải vượt qua, thì – như một thói quen và kết quả của một hiểu biết thiển cận – nó lại ăn sâu vào mọi mặt, chi phối cách hình thành và những định hướng lớn của GDMB<br /><br />Nói quá lên thì có thể bảo, như một cơ thể, GDMB thuộc loại tiên thiên bất túc, tức sinh ra đã không đủ các bộ phận cần thiết, sinh ra đã bất thành nhân dạng.<br />Phương châm ở đây là làm lấy được, tức là chưa đủ điều kiện, nhưng thấy cần, vẫn cứ làm – rồi để yên lòng nhau, sẽ viện ra đủ lý lẽ để chống chế, để lấp liếm và xa hơn nữa, sẵn sàng tự ca tụng.<br /><br />Ví dụ một trường đại học trước tiên phải có đủ bộ phận giảng viên đảm nhiệm việc giảng dạy theo những quy định quốc tế. Ở các nước gọi là đang phát triển, một trường đại học chỉ được thành lập khi có một bộ phận nòng cốt là những giáo sư đã học tập ở những Sorbone, Oxford hoặc những trường tương tự… trở về.<br />Đâu người ta cũng hướng tới những yêu cầu này để noi theo, nay chưa làm được thì mai làm. GDMN cũng theo, GDMB thì không.<br /><br />Trên danh nghĩa đại học VN cũng có những người gọi là giáo sư hay tiến sĩ đấy, nhưng đó là ta phong với nhau để làm việc, chứ thực tế thấp hơn hẳn chuẩn mực quốc tế “một cái đầu”.<br />Rộng hơn câu chuyện giáo viên là chuyện cơ sở vật chất và không khí học thuật của một trường đại học.<br />Rồi rộng hơn câu chuyện của riêng ngành đại học là chuyện của mọi cấp học.<br />Tính phi chuẩn bao trùm trong mọi lĩnh vực, từ trường sở, sách giáo khoa, cách cho điểm, cách tổ chức thi cử…, cho tới chất lượng dạy và học.<br /><br />Sau mấy chục năm chiến tranh, cái sự làm lấy được làm theo ý chí đã thành chuẩn mực duy nhất, nó chi phối tất cả, khiến giáo dục VN có cách tồn tại, cách vận hành riêng chẳng giống ai. Các trường mới lập ra phải theo trường cũ, sau giải phóng (30.4.1975) thì miền Bắc buộc miền Nam phải theo.<br />Tạm ví một cách thô thiển: như trong khi người ta đi thì mình phải bò phải lết, vậy mà vẫn tự hào rằng mình cũng đang đi, chứ đâu có đứng yên.<br /><br />KHÁC BIỆT TRONG QUAN NIỆM<br />Về bộ máy giáo dục<br /><br />Có dịp tìm hiểu lại nền giáo dục trước 1945 và nền giáo dục ở Sài Gòn trước 1975, tôi nhận ra một sự thật – hồi đó, bản thân giáo dục là một hệ thống quyền lực. Nó có nguyên tắc tổ chức riêng và những con người riêng của nó.<br /><br />Nhà thơ Chế Lan Viên có lần nói với Nguyễn Khải và Nguyễn Khải về kể lại cho tôi một nhận xét. Ông Chế bảo, ở xã hội cũ, một viên tri huyện tuy vậy vẫn phải nể nhà sư trụ trì mấy ngôi chùa lớn, hay các vị đỗ đạt cao nay không làm gì chỉ về mở trường trong vùng.<br />Còn các chức danh đốc học, giáo thụ, huấn đạo – các học quan tương ứng với tỉnh, phủ, huyện – là người do triều đình cử, chứ không phải do chính quyền địa phương cử, hoặc nếu địa phương cử thì triều đình cũng phải duyệt.<br /><br />Tôi cảm thấy điều này được GDMN tiếp tục. Nền giáo dục ở đây do những người thành thạo chuyên môn quyết định. Còn ở miền Bắc thì hoàn toàn ngược lại.<br />Nhiều vị sư do địa phương phân công vào chùa hoạt động, hoặc sau khi vào chùa, lấy việc cộng tác với chính quyền làm niềm vinh dự, nghĩa là trong hệ thống sai bảo của chính quyền theo nghĩa đen.<br />Còn người phụ trách giáo dục các cấp hoàn toàn do Ủy ban cử sang.<br />Cả những hiệu trưởng cũng vậy, phải do Ủy ban thông qua.<br />Bộ máy tổ chức cán bộ địa phương thường hoạt động theo nguyên tắc là ai tài giỏi cho đi phụ trách các ngành chính trị kinh tế. Còn văn hóa giáo dục sẽ phân công cho những người kém thế lực và kém năng lực.<br /> Đánh đấm ở chiến trường hay vật lộn với sản xuất với thị trường mới khó, chứ việc quản mấy ông thầy với đám học trò ranh, ai làm chẳng được – người ta hiểu vậy.<br /><br />Một người bạn già có hiểu nhiều về giáo dục ở thời Việt Nam dân chủ cộng hòa kể với tôi là Bộ trưởng Bộ giáo dục trong chính phủ Liên hiệp thành lập 2-1946 là Đặng Thai Mai.<br />Nhưng về sau, do sinh viên trường đại học Đông dương đề xuất thắc mắc, Đặng Thai Mai chỉ tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm, nên phải thay bẳng Nguyễn Văn Huyên có bằng tiến sĩ Sorbone Đại học số một của Pháp.<br /><br />Việc chọn người tham gia chính phủ thời kỳ 1945-46 có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng tôi tin chắc rằng thời ấy việc cử Bộ trưởng Bộ giáo dục buộc phải tuân theo nhiều chuẩn mực nghiêm khắc, chứ không phải à uôm hoặc phe cánh chạy chọt, như hiện nay.<br />Vả chăng vấn đề không phải chỉ riêng ông bộ trưởng, mà là mọi cấp quan chức của giáo dục.<br /><br />Một trong những chuyện vui vui xảy ra với nền giáo dục hôm nay là chỉ thị của Bộ gíáo dục khoảng cuối 2013 cho các tỉnh, khuyên cơ quan chính quyền tỉnh nên cẩn thận và ráo riết trong việc kiểm soát các tin tức tiêu cực từ các cuộc thi. Nó là bằng chứng cho thấy giáo dục đã nát như thế nào và người ta cố tình che giấu như thế nào. Nhưng nó cũng tố cáo sự phụ thuộc hoàn toàn của nhà trường vào nhà cầm quyền. Giáo dục trở thành việc nhà của địa phương rồi, người ta cho biết cái gì thì dân được biết cái đó.<br /> <br />Một kỷ niệm nữa có liên quan tới việc giáo dục phụ thuộc chính trị một cách thô thiển. Những năm 55 – 58, tôi học cấp II Chu Văn An. Trường ở ngay cạnh Chủ tịch phủ. Hễ có các vị quan khách nước ngoài tới thăm, xe đưa từ sân bay Gia Lâm về Ba Đình, là bọn tôi được lệnh bỏ học, ra đứng đường để hoan nghênh các vị khách quý.<br /><br />Ở các địa phương việc huy động thầy trò vào các công việc gọi là công ích, là công tác chính trị của địa phương, càng phổ biến.<br />Người ta tự coi mình đương nhiên có quyền can thiệp vào mọi việc của nhà trường. Còn những việc như thế, làm hại đến chất lượng giáo dục ra sao, thì không ai cần biết.<br /><br />Những nguyên tắc căn bản của giáo dục<br />Mấy năm gần đây hoạt động của GDMN được nhắc nhở nhiều trên báo chí, nhất là trên mạng. Nhờ thế, bọn tôi có thêm dịp để nghĩ lại về nền giáo dục mà đến nay ít được biết tới.<br /><br />Trong một bài mang tên Nền giáo dục ở miền Nam 1954-75, một nhà giáo dục đồng thời trước đây là một quan chức trong nghề (như trên đã nói, quan chức giáo dục ở miền Nam khác hẳn quan chức miền Bắc), ông Nguyễn Thanh Liêm, đã nhắc lại những nguyên tắc căn bản của nền giáo mới là dân tộc, nhân bản, khai phóng, những nguyên tắc này đã ghi trong Hiến pháp VNCH 1967.<br />Đối chiếu với giáo dục miền Bắc, sơ bộ tôi thấy đại khái hai nguyên tắc đầu cũng thường được Hà Nội nhắc tới, nhưng được giải thích khác đi, và nguyên tắc thứ ba thì hoàn toàn người làm GDMB không có một ý niệm gì hết.<br /><br />1. Về tính DÂN TỘC<br /><br />Ta hãy đọc lại cách giải thích của các nhà giáo miền Nam. Ở đây, bảo đảm tính dân tộc, phát triển tinh thần quốc gia của học sinh có nghĩagiúp học sinh hiểu biết hoàn cảnh xã hội, môi trường sống, và lối sống của người dân; giúp học sinh hiểu biết lịch sử nước nhà, yêu thương xứ sở mình, ca ngợi tinh thần đoàn kết, tranh đấu của người dân trong việc chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc; giúp học sinh học tiếng Việt và sử dụng tiếng Việt một cách có hiệu quả; giúp học sinh nhận biết nét đẹp của quê hương xứ sở, những tài nguyên phong phú của quốc gia, những phẩm hạnh truyền thống của dân tộc; giúp học sinh bảo tồn những truyền thống tốt đẹp, những phong tục giá trị của quốc gia; giúp học sinh có tinh thần tự tin, tự lực, và tự lập.<br />Các nhà giáo miền Bắc, trên đại thể, cũng nói thế. Nhưng điểm nhấn thì khác. Trong cách giải thích của người làm giáo dục Hà Nội, tính dân tộc trước tiên là việc dân mình tự làm chủ lấy giáo dục của mình. Chúng tôi thường tự hào đây là một nền giáo dục riêng của người Việt, một nền giáo dục không có dây dưa gì nhiều với nền giáo dục mà thế kỷ trước, người Pháp đã mang lại. Chúng tôi làm lấy và đôi khi cố ý làm ngược với những bài bản thời thuộc địa.<br />Đây là cách hiểu về tính dân tộc mà giới văn hóa tư tưởng đề xuất và được coi là tư tưởng chỉ đạo. Thì cũng là cách hiểu trong giáo dục.<br /><br />Một khía cạnh khác trong cách hiểu về tính dân tộc của miền Bắc. Không phải là những người làm giáo dục không biết chỗ yếu kém vốn có. Để tự trấn an, người ta biện hộ rằng trong cái vẻ luộm thuộm nhếch nhác, hình như GDMB đang trở lại với nền giáo dục của ông cha ta ngày xưa thời trung đại, chỉ cốt phát huy tinh thần hiếu học của con người.<br />Dân tộc trong trường hợp này, dân tộc đồng nghĩa với “ta về ta tắm ao ta”, từ chối những đổi mới hiện đại.<br />Cũng chính là những lý do được viện dẫn khi, trong đời sống văn hóa, người ta kéo nhau trở lại với các phong tục cổ hủ và khuếch trương mê tín đến một mức độ người xưa không thể tưởng tượng.<br />Trong khi đó, như vừa dẫn ở trên, tính dân tộc được các nhà GDMN hiểu là phải hướng về một thứ dân tộc hiện đại.<br /><br />2. Về tính NHÂN BẢN<br />Trên giấy tờ văn bản, chẳng bao giờ giới văn hóa giáo dục miền Bắc phủ nhận tính nhân bản, tuy là trong thực tế người ta rất ngại nói tới.<br />Phần thì xã hội ở đây đã xem đấu tranh giai cấp là động lực phát triển; phần nữa thì đang trong thời chiến tranh, không thể nói nhiều đến tình người, nó xâm hại ý chí chiến đấu.<br /><br />Khi cần phải nói chuyện với thế giới, các nhà tư tưởng miền Bắc cũng công nhận nhân đạo chủ nghĩa là lý tưởng tốt đẹp và giáo dục phải có nhiệm vụ hướng tới.<br />Nhưng trong thực tế, cách lý giải nghĩa về chủ nghĩa nhân đạo thường giản đơn và cổ lỗ. Lại thường giải nghĩa rất mới: “chủ nghĩa nhân đạo cao nhất là chủ nghĩa nhân đạo chiến đấu chống lại mọi áp bức bất công”.<br /><br />Trong bài Đế quốc Mỹ phải là kẻ thù riêng của mỗi trái tim ta của Chế Lan Viên, người ta còn thấy những câu thơ mà có lẽ con người ở các xã hội khác không sao hiểu nổi:<br /><br />Miền Nam ta ơi<br />Cái hầm chông là điều nhân đạo nhất<br />Ngọn súng trường ta ơi ngọn súng rất nhân tình<br /><br />Giới giáo dục miền Bắc cũng dạy theo sự chỉ đạo đó.<br />Cách giải thích về nhân bản của các nhà giáo miền Nam ngược hẳn. Theo tôi hiểu, nó gần với cách hiểu của phạm trù này ở các xã hội hiện đại.<br /><br />Hãy thử đọc một số sách thuộc tủ sách giáo dục của nhà xuất bản cũng tên là Trẻ, in ra ở Sài Gòn khoảng mấy năm sau 1970. Lúc này, một nhóm các nhà giáo dục, có lẽ mới đi học Anh Mỹ về, lập nhóm và đã công bố nhiều tài liệu mới viết có, vừa được dịch có.<br /><br />Khi bàn về mục đích giáo dục, Nguyễn Hòa Lạc viết:<br />Mục đích tối thượng của giáo dục là làm thế nào giúp con người đạt được nhân cách, các bản ngã đích thực của mình, hầu có thể sống trọn kiếp nhân sinh […] nghĩa là giúp họ thể hiện được con người của mình trong ý nghĩa “con người là một hiện hữu tại thế, một hữu thể có lý trí và tự do, vừa suy tư vừa hành động”.<br />(Lê Thanh Hoàng Dân – Trần Hữu Đức… Các vấn đề giáo dục nxb Trẻ,1970 tr 209)<br /><br />Cách hiểu như thế này cố nhiên không bao giờ được đề lên như mục đích của GDMB. Với các nhà giáo Hà Nội, nhất là vào thời kỳ sau khi Hà Nội được tiếp quản từ tay người Pháp (10-1954), không làm gì có những con người chung chung. Mỗi con người đều thuộc về một giai cấp do đó họ phải sự chỉ đạo của các đảng phái đại diện giai cấp của họ. Cách hiểu của GDMN: chấp nhận có sự khác biệt giữa các cá nhân, nhưng không chấp nhận việc sử dụng sự khác biệt đó để đánh giá con người, và không chấp nhận sự kỳ thị hay phân biệt giàu nghèo, địa phương, tôn giáo, chủng tộc… Với triết lý nhân bản, mọi người có giá trị như nhau và đều có quyền được hưởng những cơ hội đồng đều về giáo dục.<br /><br />Trước sau, với nền GDMB, chấp nhận nhân bản theo nghĩa hiện đại, và đặt vấn đề tôn trọng cá tính của mỗi cá nhân, bao giờ cũng là một chuyện quá phiền phức, giá có công nhận là đúng nữa thì hoàn cảnh hiện thời không cho phép người ta tuân thủ và dù có được coi là đúng đi nữa, cũng không bao giờ được ứng dụng. Mà trong thực tế, lại làm ngược.<br /><br />Vào khoảng những năm 1960, có cả một cuộc vận động chống chủ nghĩa cá nhân.<br />Thế thì làm sao có thể tính chuyện nghiên cứu về con người cá nhân, và giúp lớp trẻ thực hiện bản thể cá nhân vốn có trong họ được!<br />Cái luận điểm từng được thống nhất nêu ra trong các văn bản miền Nam: Triết lý nhân bản chủ trương con người có địa vị quan trọng trong thế gian này; lấy con người làm gốc, lấy cuộc sống của con người trong cuộc đời này làm căn bản; xem con người như một cứu cánh chứ không phải như một phương tiện hay công cụ phục vụ cho mục tiêu của bất cứ cá nhân, đảng phái, hay tổ chức nào khác phải được coi là xa lạ và nếu có ai nghĩ vậy thì cần phê phán.<br /><br />Chúng tôi không dẫn lại đây các văn kiện có tính chỉ đạo đối với GDMB trong đó việc đào tạo con người thành những công cụ đắc lực cho cuộc chiến đấu trước mắt được nhấn mạnh. Chỉ xin lưu ý một điểm, đó không phải là phát minh của các nhà chỉ đạo GDMB nói chung mà còn là nguyên lý chỉ đạo giáo dục ở một nước mà miền Bắc lấy làm mẫu như giáo dục Nga xô viết.<br />Trong cuốn Các vấn đề giáo dục thuộc tủ sách giáo dục nxb Trẻ đã nói, có một phần lớn điểm sơ lược về giáo dục nước ngoài, cả phương Đông lẫn phương Tây, chắc là do kê cứu các sách nghiên cứu của Anh Mỹ và Pháp mà viết lại. Phần viết về giáo dục Nga kết lại như sau:<br /><br />Xét chung thì nền giáo dục ở Nga rất thực tiễn và khoa học, nhưng nó chỉ là thứ giáo dục một chiều, nhăm biến con người thành một công cụ sản xuất [và ở VN là chiến đấu – VTN] tới mức tối đa. Một khi con người đã trở thành công cụ của guồng máy cộng sản thì mất hết nhân tính. Do đó chúng ta có thể kết luận rằng giáo dục xô viết tuy thực tiễn và hữu hiệu nhưng lại phi nhân tính. (Sđd tr. 228)Có thể mượn để nói về GDMB.<br /><br />3. Về tính KHAI PHÓNG <br />Trong mấy chữ gọi là nguyên tắc căn bản trong các tài liệu GDMN, đối với bọn Hà Nội chúng tôi, chữ khai phóng là hơi lạ.<br />Mở Hán Việt tân từ điển của Nguyễn Quốc Hùng ( Khai trí S.1975), thấy ghi khai phóng tức mở mang và buông thả, ý nói làm cho tốt đẹp hơn; không kìm giữ, mà trái lại, muốn giúp đỡ cho tiến xa hơn.<br /><br />Thoạt đầu tôi thấy là trong một mức độ nào đó, khai phóng có vẻ gần với khái niệm hiện đại tiên tiến của miền Bắc, mấy chữ này thường dùng cả trong kinh tế lẫn giáo dục.<br />Về sau đặt khai phóng vào cái nền chung của các nguyên tắc căn bản của GDMN, tôi mới hiểu khai phóng gần với khái niệm cơ bản của nhân học hiện đại là tự do – và do đó quá mới mẻ với chúng tôi.<br /><br />Trong cuốn Chân dung những nhà cải cách giáo dục tiêu biểu trên thế giới, do tổ chức Unesco bảo trợ biên soạn và chi phí xuất bản (bản dịch tiếng Việt của nxb Thế giới, H. 2004), phần viết về Thái Nguyên Bồi (1868-1940), có đoạn dẫn lại mấy ý của vị Hiệu trưởng sáng lập Đại học Bắc Kinh có liên quan tới phương hướng phát triển giáo dục của nước Trung Hoa thế kỷ XX.<br /><br />Chúng ta phải được tự do tư tưởng và tự do ngôn luận và không để cho một trường phái triết học hay bất kỳ một loại hình tôn giáo nào giam hãm tư tưởng chúng ta. Trái lại chúng ta phải hướng tới những tư tưởng cao cả mang tính nhân loại, những tư tưởng sẽ tồn tại mãi, bất kể không gian và thời gian. Đó là nền giáo dục xứng đáng với tên gọi nền giáo dục toàn cầu.(sđ d tr138 )<br /><br />Giáo dục giúp cho thế hệ trẻ có cơ hội phát triển trí lực và hoàn thiện tính cách cá nhân, đóng góp cho nền văn minh nhân loại. Bởi vậy giáo dục không hể trở thành công cụ đặc biệt giúp cho những kẻ muốn thao túng xã hội theo đuổi những mục đích xấu xa. Việc dạy dỗ tại nhà trường phải hoàn tòan trao cho các nhà giáo độc lập không bị ảnh hưởng bởi bất cứ đảng phái chính trị hay tôn giáo nào (sđd tr 143).<br /><br />Tinh thần khai phóng như vậy đã trở thành một khía cạnh chủ yếu của quan niệm nhân bản như trên đã nói.<br />Tinh thần khai phóng này cũng chi phối cách các nhà GDMN hiểu khác đi về tính dân tộc, so với nội dung được GDMB chấp nhận.<br /><br />Các nhà GDMN từng hào hứng nói về xu thế hội nhập đến rất sớm của mình. Cách nói của Nguyễn Thanh Liêm:<br />Tinh thần dân tộc không nhất thiết phải bảo thủ, không nhất thiết phải đóng cửa. Ngược lại, giáo dục phải mở rộng, tiếp nhận những kiến thức khoa học kỹ thuật tân tiến trên thế giới, tiếp nhận tinh thần dân chủ, phát triển xã hội, giá trị văn hóa nhân loại để góp phần vào việc hiện đại hóa quốc gia và xã hội, làm cho xã hội tiến bộ tiếp cận với văn minh thế giới. Đó là theo tinh thần khai phóng vừa nói.<br /><br />Với GDMB, nói dân tộc là để từ chối khai phóng. Còn với GDMN, chính là cần khai phóng thì mới giải quyết vấn đề dân tộc một cách triệt để.<br />Nhìn theo cách nào thì khai phóng mà các nhà giáo dục ở Sài Gòn đã nói cũng bao hàm một ý nghĩa mà GDMB không thể chấp nhận được. Thậm chí phải nói là GDMB đã làm ngược lại.<br />Hẳn là không xa sự thật lắm nếu kết luận trong khi giáo dục thế giới và GDMN là khai phóng thì GDMB là khép kín. Trong khi GDMB chỉ hướng tới các mục đích trước mắt – một tinh thần thiển cận sát mặt đất-, thì tinh thần khai phóng mà GDMN muốn xây dựng bao giờ cũng giúp cho người ta hướng tới tương lai.<br /><br />Trong cuốn Các vấn đề giáo dục đã nói, ở tr 204 tập I, tôi còn thấy các tác giả dẫn lại một câu của Kant: Mục đích của giáo dục là huấn luyện trẻ không phải chỉ nhằm vào sự thành công của chúng trong tình trạng xã hội hiện tại mà nhằm một tình trạng có thể tốt đẹp hơn, hợp với một quan niệm lý tưởng của nhân loại (sđ d tr 204).<br />GDMN nhằm vào những mục đích như thế mà GDMB thì không.<br /><br />ĐOẠN KẾT<br /><br />Giống như xã hội nơi đây, sự phát triển giáo dục ở miền Bắc đi theo một cái mạch phải nói là không bình thường.<br />Nếu GDMN tiếp nối cái mạch giáo dục của nhiều nước trên thế giới và trực tiếp là nền giáo dục VN trước 1945 thì GDMB, xét theo cả chặng đường dài năm sáu chục năm, trong khi cố tìm cốt cách riêng của mình, hóa ra lại chẳng tuân theo quy luật nào cả.<br /><br />Nếu GDMN được triển khai theo một đường hướng khoa học của thế giới hiện đại thì GDMB lại có những khía cạnh như trở lại thời tiền hiện đại.<br /><br />Cần nói thêm là trong khi phải làm giáo dục một cách mò mẫm, những người làm giáo dục ở miền Bắc trước 1975 đã luôn luôn tự nhủ rằng chúng ta đang làm một cuộc cách mạng trong giáo dục và giáo dục ta đang là một nền giáo dục tiên tiến.<br />Đó là một ý nguyện chính đáng.<br /><br />Trong chiến tranh, Hà Nội hoàn toàn khép kín. Muốn thì cũng muốn lắm, nhưng trong hoàn cảnh đóng cửa cách ly với thế giới, làm gì có chuyện hội nhập theo đúng nghĩa của nó.<br />Cuộc sống trì trệ kéo dài.<br /><br />Đối chiếu với những điều bọn tôi được dạy bảo từ nhà trường phổ thông và sau này từng coi là phương hướng suy nghĩ, với các tài liệu mới đọc được, càng thấy trong khi khác biệt với GDMN, thì GDMB cũng khác nhiều so với thế giới. Đủ hiểu tại sao sau khi đào tạo trong nước, ra tiếp xúc với xã hội hiện đại, cánh học sinh sinh viên miền Bắc bọn tôi thường ú ớ, lạc lõng, trong khi những người được GDMN đào tạo thì hội nhập rất tự nhiên và hiệu quả.<br /><br />Mươi năm gần đây, tình hình có chút đổi khác, nhưng là chỉ đổi khác trên bề mặt. Cựa quậy mấy thì nền giáo dục này cũng không khác được so với chính mình. Nó đã cạn kiệt năng lực tự cải hóa. Ngay cả những người trong bộ máy quyền lực cũng đều tính chuyện cho con em mình qua nhiểu nước phương Tây, nhất là sang Mỹ để học. Nhưng họ chỉ lo được cho gia đình riêng của họ thôi. Ở trong nước, những bài bản của miền Bắc cũ được tân trang lại chút ít vẫn ngự trị trong toàn bộ nền giáo dục, và trong thâm tâm, nhiều người đã bắt đầu nghĩ rằng hình như có một bãi lầy đã được tạo ra và chúng ta không bao giờ ra thoát.<br /><br />Tác giả: Vương Trí Nhàn<br />Bài đã đăng trên tạp chí NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN số 7-8 (114-115).2014,<br />số chuyên đề GIÁO DỤC MIỀN NAM VIỆT NAM (1954- 1975)",
"to": [
"https://www.w3.org/ns/activitystreams#Public"
],
"cc": [
"https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/followers"
],
"tag": [],
"url": "https://www.minds.com/newsfeed/859942422117478400",
"published": "2018-06-30T23:44:10+00:00",
"source": {
"content": "Mấy cảm nhận về sự Khác Biệt Giữa Giáo Dục Miền Nam và Miền Bắc\n( Vương Trí Nhàn )\n\nHình thành trong những năm chiến tranh và để phục vụ chiến tranh, nền giáo dục miền Bắc – trong khi tự nhận là một nền giáo dục cách mạng – lại mang đặc điểm rõ nhất là sự phi chuẩn. Nền giáo dục này được làm một cách duy ý chí, bỏ qua khá nhiều những yêu cầu của mọi nền giáo dục từ xưa tới nay phải theo. Tính phi chuẩn này bộc lộ rõ nhất trong quan niệm về mục đích ý nghĩa của giáo dục và cách tổ chức bộ máy giáo dục.\n\nVề tất cả các phương diện cơ bản nói trên, giáo dục miền Nam được làm ngược với giáo dục miền Bắc. Điều này càng thấy rõ khi phân tích ba nguyên tắc căn bản dân tộc, nhân bản và khai phóng mà giáo dục miền Nam đề ra cho mình. Giáo dục miền Bắc có cách giải thích hoàn toàn khác về ba nguyên tắc ấy, thực chất là hoàn toàn xa lạ với những tiêu chuẩn của giáo dục hiện đại.\n\nTôi vốn là người làm nghề nghiên cứu văn học.Trong cái nghề thuộc loại công tác tư tưởng này, những năm trước 1975, tôi chỉ được phép đọc các sách báo miền Bắc, còn sách vở miền Nam bị coi như thứ quốc cấm.\n\nCó điều, không phải chỉ là sự tò mò, mà chính lương tâm nghề nghiệp buộc tôi không thể bằng lòng với cách làm như vậy.\nTôi cho rằng, muốn hiểu cặn kẽ văn học hiện đại, phải hiểu văn học cổ điển; muốn hiểu văn học VN phải hiểu văn học thế giới. Thế thì để hiểu văn học miền Bắc làm sao lại lãng tránh việc nghiên cứu văn học miền Nam được.\n\nĐối với giáo dục cũng vậy. Từ sau 30-4-1975, tôi vẫn sống ở Hà Nội. Sự tiếp xúc với giáo dục miền Nam (dưới đây viết là GDMN), chỉ dừng ở mức sơ sài bề ngoài.\nTuy nhiên, do việc tìm hiểu chính nền giáo dục miền Bắc (GDMB) ở tôi lâu nay kéo dài trong bế tắc, trong khoảng mươi năm gần đây tôi tìm thấy ở GDMN một điểm đối chiếu.\n \nLúc cảm nhận được phần nào sự khác biệt giữa hai nền giáo dục Bắc-Nam 1954-1975 cũng là lúc tôi hiểu thêm về nền giáo dục mà từ đó tôi lớn lên và nay tìm cách xét đoán. Tôi không chỉ muốn nêu một số đặc điểm mà còn muốn xếp loại nền giáo dục tôi đã hấp thụ.\n\nBài viết này có thể được đọc theo chủ đề khác đi một chút: Nhận diện giáo dục Hà Nội từ 1975 về trước qua sự đối chiếu bước đầu với giáo dục Sài Gòn.\n\nKHÁC BIỆT NGAY TỪ HOÀN CẢNH HÌNH THÀNH \n\nChỗ khác nhau giữa GDMN và GDMB xuất phát trước tiên từ hoàn cảnh xã hội mỗi nền giáo dục đó được đặt vào, từ đó mà nó lớn lên là cái điểm đích mà nó hướng tới phục vụ.\n\nNgay từ những năm 1948 – 50, nền giáo dục tự phát trước tiên đã hình thành ở các vùng hồi trước gọi là vùng tự do; không chỉ Việt Bắc, những vùng tự do này tồn tại ở cả Nam bộ, rồi nam và trung Trung bộ, rồi tập trung và có ý nghĩa nhất với tương lai giáo dục là những quan niệm, những cách hình thành, các trường sở… về sau.\n\nCái mà ta gọi là giáo dục miền Bắc chỉ là sự kéo dài của lối phát triển giáo dục trong chiến tranh. Nhờ có tinh thần yêu nước và những bài bản đã học được trong các nhà trường Pháp thuộc, nên ban đầu, nền giáo dục này có tạo được một số hiệu quả nào đó.\nViệc kéo nhau lên Việt Bắc lúc đầu ai cũng nghĩ là chỉ một hai năm. Sống tạm bợ ít ngày cần gì. Nhưng rồi đường lối trường kỳ kháng chiến tiếp thu được từ Trung quốc được quán triệt khiến mọi mặt hoạt động được đặt lại trong đó có công tác giáo dục. Làm theo ý chí hơn khả năng thực tế. Quan niệm giáo dục chưa hình thành cũng phải làm.\n\nGiáo dục chiến tranh, do dó, luôn luôn là một nền giáo dục dở dang chắp vá, mà lại vẫn phải khoác cho mình cái chức danh lớn lao của một nền giáo dục mới mẻ, cách mạng\nTrong khi ở khu vực kháng chiến hình thành nền giáo dục như trên thì, ngay từ trước 1954, một nền giáo dục do người Pháp mở từ trước cũng đã tồn tại ở Hà Nội, Hải Phòng, Huế, và rõ nhất là ở Sài Gòn, và sau này chuyển giao, phát triển trở thành giáo dục miền Nam.\n\nĐối tượng của những so sánh đối chiếu dưới đây là hai thực thể quá khác nhau, còn phải nghiên cứu công phu, ý kiến của chúng tôi chỉ mới là những phác thảo sơ bộ.\n\nCHUẨN VÀ PHI CHUẨN\n\nĐáng lẽ khi hòa bình lập lại những người kháng chiến đã trở về Hà Nội cái tinh thần giáo dục phi tiêu chuẩn hôm qua cần phải vượt qua, thì – như một thói quen và kết quả của một hiểu biết thiển cận – nó lại ăn sâu vào mọi mặt, chi phối cách hình thành và những định hướng lớn của GDMB\n\nNói quá lên thì có thể bảo, như một cơ thể, GDMB thuộc loại tiên thiên bất túc, tức sinh ra đã không đủ các bộ phận cần thiết, sinh ra đã bất thành nhân dạng.\nPhương châm ở đây là làm lấy được, tức là chưa đủ điều kiện, nhưng thấy cần, vẫn cứ làm – rồi để yên lòng nhau, sẽ viện ra đủ lý lẽ để chống chế, để lấp liếm và xa hơn nữa, sẵn sàng tự ca tụng.\n\nVí dụ một trường đại học trước tiên phải có đủ bộ phận giảng viên đảm nhiệm việc giảng dạy theo những quy định quốc tế. Ở các nước gọi là đang phát triển, một trường đại học chỉ được thành lập khi có một bộ phận nòng cốt là những giáo sư đã học tập ở những Sorbone, Oxford hoặc những trường tương tự… trở về.\nĐâu người ta cũng hướng tới những yêu cầu này để noi theo, nay chưa làm được thì mai làm. GDMN cũng theo, GDMB thì không.\n\nTrên danh nghĩa đại học VN cũng có những người gọi là giáo sư hay tiến sĩ đấy, nhưng đó là ta phong với nhau để làm việc, chứ thực tế thấp hơn hẳn chuẩn mực quốc tế “một cái đầu”.\nRộng hơn câu chuyện giáo viên là chuyện cơ sở vật chất và không khí học thuật của một trường đại học.\nRồi rộng hơn câu chuyện của riêng ngành đại học là chuyện của mọi cấp học.\nTính phi chuẩn bao trùm trong mọi lĩnh vực, từ trường sở, sách giáo khoa, cách cho điểm, cách tổ chức thi cử…, cho tới chất lượng dạy và học.\n\nSau mấy chục năm chiến tranh, cái sự làm lấy được làm theo ý chí đã thành chuẩn mực duy nhất, nó chi phối tất cả, khiến giáo dục VN có cách tồn tại, cách vận hành riêng chẳng giống ai. Các trường mới lập ra phải theo trường cũ, sau giải phóng (30.4.1975) thì miền Bắc buộc miền Nam phải theo.\nTạm ví một cách thô thiển: như trong khi người ta đi thì mình phải bò phải lết, vậy mà vẫn tự hào rằng mình cũng đang đi, chứ đâu có đứng yên.\n\nKHÁC BIỆT TRONG QUAN NIỆM\nVề bộ máy giáo dục\n\nCó dịp tìm hiểu lại nền giáo dục trước 1945 và nền giáo dục ở Sài Gòn trước 1975, tôi nhận ra một sự thật – hồi đó, bản thân giáo dục là một hệ thống quyền lực. Nó có nguyên tắc tổ chức riêng và những con người riêng của nó.\n\nNhà thơ Chế Lan Viên có lần nói với Nguyễn Khải và Nguyễn Khải về kể lại cho tôi một nhận xét. Ông Chế bảo, ở xã hội cũ, một viên tri huyện tuy vậy vẫn phải nể nhà sư trụ trì mấy ngôi chùa lớn, hay các vị đỗ đạt cao nay không làm gì chỉ về mở trường trong vùng.\nCòn các chức danh đốc học, giáo thụ, huấn đạo – các học quan tương ứng với tỉnh, phủ, huyện – là người do triều đình cử, chứ không phải do chính quyền địa phương cử, hoặc nếu địa phương cử thì triều đình cũng phải duyệt.\n\nTôi cảm thấy điều này được GDMN tiếp tục. Nền giáo dục ở đây do những người thành thạo chuyên môn quyết định. Còn ở miền Bắc thì hoàn toàn ngược lại.\nNhiều vị sư do địa phương phân công vào chùa hoạt động, hoặc sau khi vào chùa, lấy việc cộng tác với chính quyền làm niềm vinh dự, nghĩa là trong hệ thống sai bảo của chính quyền theo nghĩa đen.\nCòn người phụ trách giáo dục các cấp hoàn toàn do Ủy ban cử sang.\nCả những hiệu trưởng cũng vậy, phải do Ủy ban thông qua.\nBộ máy tổ chức cán bộ địa phương thường hoạt động theo nguyên tắc là ai tài giỏi cho đi phụ trách các ngành chính trị kinh tế. Còn văn hóa giáo dục sẽ phân công cho những người kém thế lực và kém năng lực.\n Đánh đấm ở chiến trường hay vật lộn với sản xuất với thị trường mới khó, chứ việc quản mấy ông thầy với đám học trò ranh, ai làm chẳng được – người ta hiểu vậy.\n\nMột người bạn già có hiểu nhiều về giáo dục ở thời Việt Nam dân chủ cộng hòa kể với tôi là Bộ trưởng Bộ giáo dục trong chính phủ Liên hiệp thành lập 2-1946 là Đặng Thai Mai.\nNhưng về sau, do sinh viên trường đại học Đông dương đề xuất thắc mắc, Đặng Thai Mai chỉ tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm, nên phải thay bẳng Nguyễn Văn Huyên có bằng tiến sĩ Sorbone Đại học số một của Pháp.\n\nViệc chọn người tham gia chính phủ thời kỳ 1945-46 có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng tôi tin chắc rằng thời ấy việc cử Bộ trưởng Bộ giáo dục buộc phải tuân theo nhiều chuẩn mực nghiêm khắc, chứ không phải à uôm hoặc phe cánh chạy chọt, như hiện nay.\nVả chăng vấn đề không phải chỉ riêng ông bộ trưởng, mà là mọi cấp quan chức của giáo dục.\n\nMột trong những chuyện vui vui xảy ra với nền giáo dục hôm nay là chỉ thị của Bộ gíáo dục khoảng cuối 2013 cho các tỉnh, khuyên cơ quan chính quyền tỉnh nên cẩn thận và ráo riết trong việc kiểm soát các tin tức tiêu cực từ các cuộc thi. Nó là bằng chứng cho thấy giáo dục đã nát như thế nào và người ta cố tình che giấu như thế nào. Nhưng nó cũng tố cáo sự phụ thuộc hoàn toàn của nhà trường vào nhà cầm quyền. Giáo dục trở thành việc nhà của địa phương rồi, người ta cho biết cái gì thì dân được biết cái đó.\n \nMột kỷ niệm nữa có liên quan tới việc giáo dục phụ thuộc chính trị một cách thô thiển. Những năm 55 – 58, tôi học cấp II Chu Văn An. Trường ở ngay cạnh Chủ tịch phủ. Hễ có các vị quan khách nước ngoài tới thăm, xe đưa từ sân bay Gia Lâm về Ba Đình, là bọn tôi được lệnh bỏ học, ra đứng đường để hoan nghênh các vị khách quý.\n\nỞ các địa phương việc huy động thầy trò vào các công việc gọi là công ích, là công tác chính trị của địa phương, càng phổ biến.\nNgười ta tự coi mình đương nhiên có quyền can thiệp vào mọi việc của nhà trường. Còn những việc như thế, làm hại đến chất lượng giáo dục ra sao, thì không ai cần biết.\n\nNhững nguyên tắc căn bản của giáo dục\nMấy năm gần đây hoạt động của GDMN được nhắc nhở nhiều trên báo chí, nhất là trên mạng. Nhờ thế, bọn tôi có thêm dịp để nghĩ lại về nền giáo dục mà đến nay ít được biết tới.\n\nTrong một bài mang tên Nền giáo dục ở miền Nam 1954-75, một nhà giáo dục đồng thời trước đây là một quan chức trong nghề (như trên đã nói, quan chức giáo dục ở miền Nam khác hẳn quan chức miền Bắc), ông Nguyễn Thanh Liêm, đã nhắc lại những nguyên tắc căn bản của nền giáo mới là dân tộc, nhân bản, khai phóng, những nguyên tắc này đã ghi trong Hiến pháp VNCH 1967.\nĐối chiếu với giáo dục miền Bắc, sơ bộ tôi thấy đại khái hai nguyên tắc đầu cũng thường được Hà Nội nhắc tới, nhưng được giải thích khác đi, và nguyên tắc thứ ba thì hoàn toàn người làm GDMB không có một ý niệm gì hết.\n\n1. Về tính DÂN TỘC\n\nTa hãy đọc lại cách giải thích của các nhà giáo miền Nam. Ở đây, bảo đảm tính dân tộc, phát triển tinh thần quốc gia của học sinh có nghĩagiúp học sinh hiểu biết hoàn cảnh xã hội, môi trường sống, và lối sống của người dân; giúp học sinh hiểu biết lịch sử nước nhà, yêu thương xứ sở mình, ca ngợi tinh thần đoàn kết, tranh đấu của người dân trong việc chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc; giúp học sinh học tiếng Việt và sử dụng tiếng Việt một cách có hiệu quả; giúp học sinh nhận biết nét đẹp của quê hương xứ sở, những tài nguyên phong phú của quốc gia, những phẩm hạnh truyền thống của dân tộc; giúp học sinh bảo tồn những truyền thống tốt đẹp, những phong tục giá trị của quốc gia; giúp học sinh có tinh thần tự tin, tự lực, và tự lập.\nCác nhà giáo miền Bắc, trên đại thể, cũng nói thế. Nhưng điểm nhấn thì khác. Trong cách giải thích của người làm giáo dục Hà Nội, tính dân tộc trước tiên là việc dân mình tự làm chủ lấy giáo dục của mình. Chúng tôi thường tự hào đây là một nền giáo dục riêng của người Việt, một nền giáo dục không có dây dưa gì nhiều với nền giáo dục mà thế kỷ trước, người Pháp đã mang lại. Chúng tôi làm lấy và đôi khi cố ý làm ngược với những bài bản thời thuộc địa.\nĐây là cách hiểu về tính dân tộc mà giới văn hóa tư tưởng đề xuất và được coi là tư tưởng chỉ đạo. Thì cũng là cách hiểu trong giáo dục.\n\nMột khía cạnh khác trong cách hiểu về tính dân tộc của miền Bắc. Không phải là những người làm giáo dục không biết chỗ yếu kém vốn có. Để tự trấn an, người ta biện hộ rằng trong cái vẻ luộm thuộm nhếch nhác, hình như GDMB đang trở lại với nền giáo dục của ông cha ta ngày xưa thời trung đại, chỉ cốt phát huy tinh thần hiếu học của con người.\nDân tộc trong trường hợp này, dân tộc đồng nghĩa với “ta về ta tắm ao ta”, từ chối những đổi mới hiện đại.\nCũng chính là những lý do được viện dẫn khi, trong đời sống văn hóa, người ta kéo nhau trở lại với các phong tục cổ hủ và khuếch trương mê tín đến một mức độ người xưa không thể tưởng tượng.\nTrong khi đó, như vừa dẫn ở trên, tính dân tộc được các nhà GDMN hiểu là phải hướng về một thứ dân tộc hiện đại.\n\n2. Về tính NHÂN BẢN\nTrên giấy tờ văn bản, chẳng bao giờ giới văn hóa giáo dục miền Bắc phủ nhận tính nhân bản, tuy là trong thực tế người ta rất ngại nói tới.\nPhần thì xã hội ở đây đã xem đấu tranh giai cấp là động lực phát triển; phần nữa thì đang trong thời chiến tranh, không thể nói nhiều đến tình người, nó xâm hại ý chí chiến đấu.\n\nKhi cần phải nói chuyện với thế giới, các nhà tư tưởng miền Bắc cũng công nhận nhân đạo chủ nghĩa là lý tưởng tốt đẹp và giáo dục phải có nhiệm vụ hướng tới.\nNhưng trong thực tế, cách lý giải nghĩa về chủ nghĩa nhân đạo thường giản đơn và cổ lỗ. Lại thường giải nghĩa rất mới: “chủ nghĩa nhân đạo cao nhất là chủ nghĩa nhân đạo chiến đấu chống lại mọi áp bức bất công”.\n\nTrong bài Đế quốc Mỹ phải là kẻ thù riêng của mỗi trái tim ta của Chế Lan Viên, người ta còn thấy những câu thơ mà có lẽ con người ở các xã hội khác không sao hiểu nổi:\n\nMiền Nam ta ơi\nCái hầm chông là điều nhân đạo nhất\nNgọn súng trường ta ơi ngọn súng rất nhân tình\n\nGiới giáo dục miền Bắc cũng dạy theo sự chỉ đạo đó.\nCách giải thích về nhân bản của các nhà giáo miền Nam ngược hẳn. Theo tôi hiểu, nó gần với cách hiểu của phạm trù này ở các xã hội hiện đại.\n\nHãy thử đọc một số sách thuộc tủ sách giáo dục của nhà xuất bản cũng tên là Trẻ, in ra ở Sài Gòn khoảng mấy năm sau 1970. Lúc này, một nhóm các nhà giáo dục, có lẽ mới đi học Anh Mỹ về, lập nhóm và đã công bố nhiều tài liệu mới viết có, vừa được dịch có.\n\nKhi bàn về mục đích giáo dục, Nguyễn Hòa Lạc viết:\nMục đích tối thượng của giáo dục là làm thế nào giúp con người đạt được nhân cách, các bản ngã đích thực của mình, hầu có thể sống trọn kiếp nhân sinh […] nghĩa là giúp họ thể hiện được con người của mình trong ý nghĩa “con người là một hiện hữu tại thế, một hữu thể có lý trí và tự do, vừa suy tư vừa hành động”.\n(Lê Thanh Hoàng Dân – Trần Hữu Đức… Các vấn đề giáo dục nxb Trẻ,1970 tr 209)\n\nCách hiểu như thế này cố nhiên không bao giờ được đề lên như mục đích của GDMB. Với các nhà giáo Hà Nội, nhất là vào thời kỳ sau khi Hà Nội được tiếp quản từ tay người Pháp (10-1954), không làm gì có những con người chung chung. Mỗi con người đều thuộc về một giai cấp do đó họ phải sự chỉ đạo của các đảng phái đại diện giai cấp của họ. Cách hiểu của GDMN: chấp nhận có sự khác biệt giữa các cá nhân, nhưng không chấp nhận việc sử dụng sự khác biệt đó để đánh giá con người, và không chấp nhận sự kỳ thị hay phân biệt giàu nghèo, địa phương, tôn giáo, chủng tộc… Với triết lý nhân bản, mọi người có giá trị như nhau và đều có quyền được hưởng những cơ hội đồng đều về giáo dục.\n\nTrước sau, với nền GDMB, chấp nhận nhân bản theo nghĩa hiện đại, và đặt vấn đề tôn trọng cá tính của mỗi cá nhân, bao giờ cũng là một chuyện quá phiền phức, giá có công nhận là đúng nữa thì hoàn cảnh hiện thời không cho phép người ta tuân thủ và dù có được coi là đúng đi nữa, cũng không bao giờ được ứng dụng. Mà trong thực tế, lại làm ngược.\n\nVào khoảng những năm 1960, có cả một cuộc vận động chống chủ nghĩa cá nhân.\nThế thì làm sao có thể tính chuyện nghiên cứu về con người cá nhân, và giúp lớp trẻ thực hiện bản thể cá nhân vốn có trong họ được!\nCái luận điểm từng được thống nhất nêu ra trong các văn bản miền Nam: Triết lý nhân bản chủ trương con người có địa vị quan trọng trong thế gian này; lấy con người làm gốc, lấy cuộc sống của con người trong cuộc đời này làm căn bản; xem con người như một cứu cánh chứ không phải như một phương tiện hay công cụ phục vụ cho mục tiêu của bất cứ cá nhân, đảng phái, hay tổ chức nào khác phải được coi là xa lạ và nếu có ai nghĩ vậy thì cần phê phán.\n\nChúng tôi không dẫn lại đây các văn kiện có tính chỉ đạo đối với GDMB trong đó việc đào tạo con người thành những công cụ đắc lực cho cuộc chiến đấu trước mắt được nhấn mạnh. Chỉ xin lưu ý một điểm, đó không phải là phát minh của các nhà chỉ đạo GDMB nói chung mà còn là nguyên lý chỉ đạo giáo dục ở một nước mà miền Bắc lấy làm mẫu như giáo dục Nga xô viết.\nTrong cuốn Các vấn đề giáo dục thuộc tủ sách giáo dục nxb Trẻ đã nói, có một phần lớn điểm sơ lược về giáo dục nước ngoài, cả phương Đông lẫn phương Tây, chắc là do kê cứu các sách nghiên cứu của Anh Mỹ và Pháp mà viết lại. Phần viết về giáo dục Nga kết lại như sau:\n\nXét chung thì nền giáo dục ở Nga rất thực tiễn và khoa học, nhưng nó chỉ là thứ giáo dục một chiều, nhăm biến con người thành một công cụ sản xuất [và ở VN là chiến đấu – VTN] tới mức tối đa. Một khi con người đã trở thành công cụ của guồng máy cộng sản thì mất hết nhân tính. Do đó chúng ta có thể kết luận rằng giáo dục xô viết tuy thực tiễn và hữu hiệu nhưng lại phi nhân tính. (Sđd tr. 228)Có thể mượn để nói về GDMB.\n\n3. Về tính KHAI PHÓNG \nTrong mấy chữ gọi là nguyên tắc căn bản trong các tài liệu GDMN, đối với bọn Hà Nội chúng tôi, chữ khai phóng là hơi lạ.\nMở Hán Việt tân từ điển của Nguyễn Quốc Hùng ( Khai trí S.1975), thấy ghi khai phóng tức mở mang và buông thả, ý nói làm cho tốt đẹp hơn; không kìm giữ, mà trái lại, muốn giúp đỡ cho tiến xa hơn.\n\nThoạt đầu tôi thấy là trong một mức độ nào đó, khai phóng có vẻ gần với khái niệm hiện đại tiên tiến của miền Bắc, mấy chữ này thường dùng cả trong kinh tế lẫn giáo dục.\nVề sau đặt khai phóng vào cái nền chung của các nguyên tắc căn bản của GDMN, tôi mới hiểu khai phóng gần với khái niệm cơ bản của nhân học hiện đại là tự do – và do đó quá mới mẻ với chúng tôi.\n\nTrong cuốn Chân dung những nhà cải cách giáo dục tiêu biểu trên thế giới, do tổ chức Unesco bảo trợ biên soạn và chi phí xuất bản (bản dịch tiếng Việt của nxb Thế giới, H. 2004), phần viết về Thái Nguyên Bồi (1868-1940), có đoạn dẫn lại mấy ý của vị Hiệu trưởng sáng lập Đại học Bắc Kinh có liên quan tới phương hướng phát triển giáo dục của nước Trung Hoa thế kỷ XX.\n\nChúng ta phải được tự do tư tưởng và tự do ngôn luận và không để cho một trường phái triết học hay bất kỳ một loại hình tôn giáo nào giam hãm tư tưởng chúng ta. Trái lại chúng ta phải hướng tới những tư tưởng cao cả mang tính nhân loại, những tư tưởng sẽ tồn tại mãi, bất kể không gian và thời gian. Đó là nền giáo dục xứng đáng với tên gọi nền giáo dục toàn cầu.(sđ d tr138 )\n\nGiáo dục giúp cho thế hệ trẻ có cơ hội phát triển trí lực và hoàn thiện tính cách cá nhân, đóng góp cho nền văn minh nhân loại. Bởi vậy giáo dục không hể trở thành công cụ đặc biệt giúp cho những kẻ muốn thao túng xã hội theo đuổi những mục đích xấu xa. Việc dạy dỗ tại nhà trường phải hoàn tòan trao cho các nhà giáo độc lập không bị ảnh hưởng bởi bất cứ đảng phái chính trị hay tôn giáo nào (sđd tr 143).\n\nTinh thần khai phóng như vậy đã trở thành một khía cạnh chủ yếu của quan niệm nhân bản như trên đã nói.\nTinh thần khai phóng này cũng chi phối cách các nhà GDMN hiểu khác đi về tính dân tộc, so với nội dung được GDMB chấp nhận.\n\nCác nhà GDMN từng hào hứng nói về xu thế hội nhập đến rất sớm của mình. Cách nói của Nguyễn Thanh Liêm:\nTinh thần dân tộc không nhất thiết phải bảo thủ, không nhất thiết phải đóng cửa. Ngược lại, giáo dục phải mở rộng, tiếp nhận những kiến thức khoa học kỹ thuật tân tiến trên thế giới, tiếp nhận tinh thần dân chủ, phát triển xã hội, giá trị văn hóa nhân loại để góp phần vào việc hiện đại hóa quốc gia và xã hội, làm cho xã hội tiến bộ tiếp cận với văn minh thế giới. Đó là theo tinh thần khai phóng vừa nói.\n\nVới GDMB, nói dân tộc là để từ chối khai phóng. Còn với GDMN, chính là cần khai phóng thì mới giải quyết vấn đề dân tộc một cách triệt để.\nNhìn theo cách nào thì khai phóng mà các nhà giáo dục ở Sài Gòn đã nói cũng bao hàm một ý nghĩa mà GDMB không thể chấp nhận được. Thậm chí phải nói là GDMB đã làm ngược lại.\nHẳn là không xa sự thật lắm nếu kết luận trong khi giáo dục thế giới và GDMN là khai phóng thì GDMB là khép kín. Trong khi GDMB chỉ hướng tới các mục đích trước mắt – một tinh thần thiển cận sát mặt đất-, thì tinh thần khai phóng mà GDMN muốn xây dựng bao giờ cũng giúp cho người ta hướng tới tương lai.\n\nTrong cuốn Các vấn đề giáo dục đã nói, ở tr 204 tập I, tôi còn thấy các tác giả dẫn lại một câu của Kant: Mục đích của giáo dục là huấn luyện trẻ không phải chỉ nhằm vào sự thành công của chúng trong tình trạng xã hội hiện tại mà nhằm một tình trạng có thể tốt đẹp hơn, hợp với một quan niệm lý tưởng của nhân loại (sđ d tr 204).\nGDMN nhằm vào những mục đích như thế mà GDMB thì không.\n\nĐOẠN KẾT\n\nGiống như xã hội nơi đây, sự phát triển giáo dục ở miền Bắc đi theo một cái mạch phải nói là không bình thường.\nNếu GDMN tiếp nối cái mạch giáo dục của nhiều nước trên thế giới và trực tiếp là nền giáo dục VN trước 1945 thì GDMB, xét theo cả chặng đường dài năm sáu chục năm, trong khi cố tìm cốt cách riêng của mình, hóa ra lại chẳng tuân theo quy luật nào cả.\n\nNếu GDMN được triển khai theo một đường hướng khoa học của thế giới hiện đại thì GDMB lại có những khía cạnh như trở lại thời tiền hiện đại.\n\nCần nói thêm là trong khi phải làm giáo dục một cách mò mẫm, những người làm giáo dục ở miền Bắc trước 1975 đã luôn luôn tự nhủ rằng chúng ta đang làm một cuộc cách mạng trong giáo dục và giáo dục ta đang là một nền giáo dục tiên tiến.\nĐó là một ý nguyện chính đáng.\n\nTrong chiến tranh, Hà Nội hoàn toàn khép kín. Muốn thì cũng muốn lắm, nhưng trong hoàn cảnh đóng cửa cách ly với thế giới, làm gì có chuyện hội nhập theo đúng nghĩa của nó.\nCuộc sống trì trệ kéo dài.\n\nĐối chiếu với những điều bọn tôi được dạy bảo từ nhà trường phổ thông và sau này từng coi là phương hướng suy nghĩ, với các tài liệu mới đọc được, càng thấy trong khi khác biệt với GDMN, thì GDMB cũng khác nhiều so với thế giới. Đủ hiểu tại sao sau khi đào tạo trong nước, ra tiếp xúc với xã hội hiện đại, cánh học sinh sinh viên miền Bắc bọn tôi thường ú ớ, lạc lõng, trong khi những người được GDMN đào tạo thì hội nhập rất tự nhiên và hiệu quả.\n\nMươi năm gần đây, tình hình có chút đổi khác, nhưng là chỉ đổi khác trên bề mặt. Cựa quậy mấy thì nền giáo dục này cũng không khác được so với chính mình. Nó đã cạn kiệt năng lực tự cải hóa. Ngay cả những người trong bộ máy quyền lực cũng đều tính chuyện cho con em mình qua nhiểu nước phương Tây, nhất là sang Mỹ để học. Nhưng họ chỉ lo được cho gia đình riêng của họ thôi. Ở trong nước, những bài bản của miền Bắc cũ được tân trang lại chút ít vẫn ngự trị trong toàn bộ nền giáo dục, và trong thâm tâm, nhiều người đã bắt đầu nghĩ rằng hình như có một bãi lầy đã được tạo ra và chúng ta không bao giờ ra thoát.\n\nTác giả: Vương Trí Nhàn\nBài đã đăng trên tạp chí NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN số 7-8 (114-115).2014,\nsố chuyên đề GIÁO DỤC MIỀN NAM VIỆT NAM (1954- 1975)",
"mediaType": "text/plain"
}
},
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:859942422117478400/activity"
},
{
"type": "Create",
"actor": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"object": {
"type": "Note",
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:859696292076920832",
"attributedTo": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150",
"content": "<br />Thích mài rồi nha Minds.com<br /><br />Welcome welcome ACE về với Minds vì: Không ai có thể kiểm soát dc mình hehe<br />Đỡ phải dựa vào Ku Mark đã vì tiền mà bán mình (Thế mới thấy bản lĩnh Mark còn bé lắm nếu so với Bill Gate nhể?)<br /><br />Thông báo là: khi post bài trên Minds mà thích thì nhấn 1 phát nó tự post qua fb của mình lun nhen hehe<br /><br />P/S: HL tin là những gì Fb làm dc thì sau này Minds sẽ làm tốt thậm chí là hơn, có điều là chúng ta phải ủng hộ cho nó lớn nhanh lên cho ta cùng hưởng hen 🙂<br />",
"to": [
"https://www.w3.org/ns/activitystreams#Public"
],
"cc": [
"https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/followers"
],
"tag": [],
"url": "https://www.minds.com/newsfeed/859696292076920832",
"published": "2018-06-30T07:26:08+00:00",
"source": {
"content": "\nThích mài rồi nha Minds.com\n\nWelcome welcome ACE về với Minds vì: Không ai có thể kiểm soát dc mình hehe\nĐỡ phải dựa vào Ku Mark đã vì tiền mà bán mình (Thế mới thấy bản lĩnh Mark còn bé lắm nếu so với Bill Gate nhể?)\n\nThông báo là: khi post bài trên Minds mà thích thì nhấn 1 phát nó tự post qua fb của mình lun nhen hehe\n\nP/S: HL tin là những gì Fb làm dc thì sau này Minds sẽ làm tốt thậm chí là hơn, có điều là chúng ta phải ủng hộ cho nó lớn nhanh lên cho ta cùng hưởng hen 🙂\n",
"mediaType": "text/plain"
}
},
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/entities/urn:activity:859696292076920832/activity"
}
],
"id": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/outbox",
"partOf": "https://www.minds.com/api/activitypub/users/859639341796827150/outboxoutbox"
}